Dążenie do większej dostępności w projektowaniu UX
Projektowanie uniwersalne, czyli tworzenie produktów, usług oraz środowiska dostępnych dla użytkowników o różnych możliwościach, to kluczowe wyzwanie dla branży IT, w tym tworzenia stron internetowych. W obliczu rosnącej różnorodności potrzeb i wymagań użytkowników, firmy powinny podejść do projektowania doświadczeń z perspektywy inkluzywności, zapewniającej pełne uczestnictwo wszystkich użytkowników, niezależnie od ich możliwości fizycznych czy poznawczych.
Jednym z przykładów takiego podejścia jest projekt Poligon dostępności realizowany przez studentów Architektury Politechniki Krakowskiej. Jego celem było stworzenie edukacyjnej ścieżki prezentującej największe wyzwania, z jakimi muszą mierzyć się osoby z różnymi niepełnosprawnościami podczas korzystania z przestrzeni publicznej. Projekt ten pokazuje, jak ważne jest uwrażliwienie przyszłych projektantów na potrzeby wszystkich użytkowników, a nie tylko tych w pełni sprawnych.
Według badań przeprowadzonych przez studentów PK, osoby z różnymi niepełnosprawnościami postrzegają te same elementy przestrzeni miejskiej w zupełnie inny sposób. Na przykład, krawężniki, które dla osoby niewidomej stanowią pomocną wskazówkę zmiany nawierzchni, dla osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim mogą być poważną barierą architektoniczną. Takie spostrzeżenia uświadamiają, jak ważne jest holistyczne spojrzenie na projektowanie dostępnych rozwiązań.
Projektowanie dla różnorodności użytkowników
Coraz częściej firmy IT i twórcy stron internetowych muszą zmierzyć się z wyzwaniem projektowania rozwiązań, które będą przyjazne i wygodne dla użytkowników o zróżnicowanych potrzebach. Oznacza to konieczność uwzględnienia takich czynników, jak:
- Dostępność – zapewnienie, że strona internetowa lub aplikacja jest w pełni funkcjonalna i intuicyjna dla użytkowników z różnymi niepełnosprawnościami (wzroku, słuchu, motorycznymi, poznawczymi).
- Wielojęzyczność – umożliwienie korzystania z serwisu w wielu wersjach językowych, by dotrzeć do użytkowników o różnym pochodzeniu kulturowym.
- Responsywność – dostosowanie interfejsu do różnych urządzeń i wielkości ekranów, aby zapewnić jednolite doświadczenie użytkownika.
- Intuicyjność – projektowanie interfejsu w sposób logiczny i przejrzysty, ułatwiający nawigację i interakcję nawet dla mniej doświadczonych użytkowników.
- Personalizacja – możliwość dostosowania ustawień i preferencji, aby platforma lepiej odpowiadała indywidualnym potrzebom.
Branża IT coraz częściej dostrzega konieczność takiego podejścia do projektowania, gdyż inkluzywne rozwiązania nie tylko zwiększają dostępność, ale również podnoszą ogólną użyteczność dla wszystkich grup odbiorców. Warto podkreślić, że inwestycja w dostępność i inkluzywność się opłaca – badania pokazują, że firmy, które wdrażają te rozwiązania, osiągają wyższe wskaźniki satysfakcji użytkowników i lepsze wyniki finansowe.
Technologie i narzędzia wspierające inkluzywność
Projektowanie stron internetowych i aplikacji, które są dostępne i inkluzywne, wymaga od twórców wykorzystania odpowiednich technologii i narzędzi. Oto kilka przykładów:
Alternatywne opisy multimediów: Zapewnienie tekstowych opisów obrazów, grafik i filmów umożliwia osobom niewidomym lub słabowidzącym zrozumienie zawartości wizualnej.
Transkrypcje i napisy: Udostępnianie transkrypcji audio-wideo oraz napisów ułatwia dostęp do treści dla osób niesłyszących lub słabosłyszących.
Wysokie kontrasty i duże czcionki: Projektowanie interfejsu z wykorzystaniem wysokich kontrastów kolorystycznych i dużej wielkości tekstu pomaga osobom słabowidzącym lub starszym użytkownikom.
Nawigacja klawiaturowa: Umożliwienie pełnej interakcji z serwisem za pomocą samej klawiatury, bez konieczności użycia myszy, ułatwia dostęp dla osób z niepełnosprawnością motoryczną.
Funkcje dla użytkowników z niepełnosprawnościami poznawczymi: Uproszczony język, intuicyjne wskazówki, ograniczenie rozpraszaczy i możliwość personalizacji pomagają osobom z trudnościami poznawczymi.
Narzędzia do testowania dostępności: Wykorzystanie specjalistycznych narzędzi, takich jak WAVE, Lighthouse czy Pa11y, pozwala na bieżąco monitorować i poprawiać poziom dostępności stron internetowych.
Wdrażanie tych i innych rozwiązań daje realną szansę na stworzenie bardziej inkluzywnych platform internetowych, które będą przyjaźniejsze dla różnorodnych grup użytkowników.
Platformy umożliwiające dialog międzykulturowy i międzypokoleniowy
Projektowanie stron internetowych z myślą o dostępności i inkluzywności nabiera szczególnego znaczenia w kontekście platform, które mają za zadanie ułatwiać wymianę doświadczeń i dialog pomiędzy użytkownikami o różnym pochodzeniu kulturowym oraz różnych grupach wiekowych.
Jednym z przykładów takich platform jest BootCamp organizowany przez Wydział Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej Politechniki Krakowskiej. To międzynarodowe wydarzenie, w którym uczestniczyli studenci i kadra naukowa z Polski, Słowacji, Turcji oraz Izraela. Celem BootCampu było przygotowanie projektów naukowych oraz zdobycie umiejętności miękkich, takich jak praca w zespole interdyscyplinarnym czy autoprezentacja.
Jak podkreśla Mirosław Bistroń, dyrektor ds. badań i rozwoju w ABB, firma ta zaangażowała się w BootCamp, ponieważ chciała popularyzować naukę, a także promować technologie przyjazne środowisku. Ważnym aspektem było też stworzenie platformy komunikacyjnej między uczelniami z różnych krajów, pozwalającej na wymianę doświadczeń i różnorodnych perspektyw.
Takie międzynarodowe inicjatywy pokazują, że projektowanie uniwersalne i inkluzywne to nie tylko kwestia dostępności dla osób z niepełnosprawnościami, ale także otwartość na różnorodność kulturową i międzypokoleniową. Platformy, które umożliwiają taką wymianę, mogą mieć ogromny wpływ na budowanie bardziej integracyjnego społeczeństwa.
Wnioski i wyzwania na przyszłość
Projektowanie dostępnych i inkluzywnych stron internetowych oraz aplikacji to wciąż rosnące wyzwanie dla branży IT. Firmy, które chcą zapewnić pozytywne doświadczenia użytkowników, muszą stale doskonalić swoje podejście, wykorzystując odpowiednie technologie i narzędzia.
Kluczowe jest jednak, aby myślenie o dostępności i inkluzywności wykraczało poza ramy samego projektowania. Takie podejście powinno przenikać całą kulturę organizacyjną firm, kształtując ich filozofię, wartości i procesy. Tylko w ten sposób można skutecznie tworzyć rozwiązania, które odpowiadają na zróżnicowane potrzeby użytkowników.
Ponadto, coraz większe znaczenie zyskuje projektowanie platform umożliwiających dialog międzykulturowy i międzypokoleniowy. Inicjatywy, takie jak BootCamp Politechniki Krakowskiej, pokazują, że takie rozwiązania nie tylko służą integracji, ale też stymulują innowacyjność i wymianę wiedzy. To ważny trend, który firmy tworzące rozwiązania internetowe powinny wziąć pod uwagę.
Wyzwania związane z dostępnością i inkluzywności w projektowaniu UX będą się tylko nasilać, wraz z rosnącą różnorodnością użytkowników i ich oczekiwań. Aby sprostać tym wymaganiom, firmy muszą nieustannie inwestować w wiedzę, kompetencje i narzędzia, które pomogą im tworzyć produkty i usługy internetowe przyjaźniejsze dla wszystkich. Tylko w ten sposób mogą zapewnić prawdziwie równy dostęp i satysfakcjonujące doświadczenie każdemu użytkownikowi, niezależnie od jego możliwości.
Strony internetowe odgrywają coraz większą rolę w naszym codziennym życiu, dlatego inkluzywność i dostępność powinny być kluczowymi priorytetami w procesie ich projektowania i tworzenia.
