UX writing – sztuka pisania w interfejsie
Wstęp: Wejść do cyfrowego labiryntu
Cześć, jestem Kasia. Jak pewnie się domyślasz, moją pasją jest pisanie. A ściślej rzecz ujmując, pisanie do interfejsów cyfrowych, czyli UX writing.
Pewnie zastanawiasz się, co to takiego UX writing i dlaczego miałoby być sztuką? Cóż, kiedy pierwszy raz usłyszałam o tej dziedzinie, sama byłam trochę zaskoczona. Ale im więcej się o niej dowiadywałam, tym bardziej fascynująca stawała się dla mnie ta cała “sztuka pisania w interfejsie”.
Wyobraź sobie, że codziennie wchodzisz do cyfrowego labiryntu – przeglądasz strony internetowe, korzystasz z aplikacji, logujesz się do różnych systemów. Wszystkie te interfejsy, z którymi obcujesz, zostały zaprojektowane tak, by ułatwić Ci poruszanie się i osiągnięcie Twoich celów. A kluczową rolę w tym odgrywa właśnie UX writing – sztuka tworzenia treści, która będzie dla Ciebie niewidzialna, a jednocześnie poprowadzi Cię jak za rękę przez ten labirynt.
Chcesz dowiedzieć się więcej? Zapraszam Cię w podróż przez świat UX writingu!
Od microcopy do macrocopy – czym jest UX writing?
Zacznijmy od podstaw. UX writing to specjalistyczna dziedzina zajmująca się tworzeniem tekstów, komunikatów i wyrażeń używanych w interfejsach cyfrowych. Jej głównym celem jest ułatwienie użytkownikom korzystania z aplikacji, stron internetowych czy innych produktów cyfrowych.
Możesz się zastanawiać – skoro mowa o interfejsach, to czy to nie jest już zadanie projektantów UX? Cóż, UX writing jest ściśle powiązany z projektowaniem doświadczeń użytkownika (User Experience design), ale stanowi odrębną specjalizację.
O ile projektanci UX zajmują się ogólnym projektowaniem stron i aplikacji – układem, nawigacją, kolorystyką, typografią itd., to UX writerzy koncentrują się wyłącznie na tworzeniu tekstów. Każde słowo, które widzisz na ekranie – od etykiet przycisków, przez komunikaty o błędach, aż po opisy produktów – to efekt pracy UX writera.
Możemy wyróżnić dwa kluczowe rodzaje tekstów, którymi zajmuje się UX writing:
Microcopy to krótkie, zwięzłe fragmenty tekstu, takie jak przyciski, etykiety, podpowiedzi czy komunikaty. Ich zadaniem jest ułatwienie nawigacji i zrozumienia interfejsu. Choć wydają się one drobne i nieistotne, to właśnie one mają kluczowe znaczenie dla doświadczenia użytkownika.
Macrocopy to z kolei dłuższe, bardziej rozbudowane teksty – opisy produktów, artykuły na blogach, informacje prawne itd. One dostarczają użytkownikom szerszego kontekstu i budują relację z marką.
UX writerzy muszą doskonale znać potrzeby i oczekiwania użytkowników, by tworzyć teksty, które będą dla nich intuicyjne, zrozumiałe i użyteczne. Dlatego często angażują się w badania, analizy konkurencji i testy użyteczności. To pozwala im ciągle udoskonalać treści i dostosowywać je do zmieniających się wymagań odbiorców.
Innymi słowy, UX writing to sztuka projektowania doświadczeń użytkownika za pomocą słów. A mistrzami tego rzemiosła są UX writerzy.
Dlaczego UX writing jest ważne?
Zastanów się przez chwilę – co dzieje się, kiedy podczas korzystania z aplikacji czy strony internetowej napotykasz niejasne komunikaty, zagmatwane instrukcje lub brak wyraźnej wskazówki, co masz zrobić dalej? Prawdopodobnie czujesz się sfrustrowany, zdezorientowany i niechętny do dalszego użytkowania danego produktu.
A teraz wyobraź sobie, że trafisz na interfejs, w którym wszystkie elementy tekstowe są intuicyjne, zwięzłe i pomocne. Komunikaty błędów uspokajają Cię, a przyciski wyraźnie wskazują, co możesz zrobić dalej. Czy nie jest to o wiele bardziej przyjemne doświadczenie?
Właśnie dlatego UX writing ma tak kluczowe znaczenie. Dobrze zaprojektowane treści mogą całkowicie zmienić sposób, w jaki użytkownicy postrzegają i interakcjonują z produktem cyfrowym. A to przekłada się na wymierne korzyści biznesowe:
Poza tym, dobrze napisane komunikaty pomagają zbudować zaufanie do marki. Użytkownicy są bardziej skłonni korzystać z usług firmy, która dba o jakość treści i dostarcza im wartościowe informacje.
Co więcej, UX writing wspiera także dostępność. Dzięki temu, że teksty są zrozumiałe i przyjazne dla szerokiego spektrum odbiorców, w tym osób z niepełnosprawnościami, korzystanie z produktów cyfrowych staje się łatwiejsze i bardziej inkluzywne.
Innymi słowy, UX writing to nie tylko sztuka – to also narzędzie, które pomaga firmom osiągać realne cele biznesowe.
Sztuka pisania – od microcopy do macrocopy
Skoro wiemy już, czym jest UX writing i dlaczego jest tak ważny, możemy zagłębić się w nieco bardziej praktyczne aspekty tej specjalizacji. Jak wygląda proces tworzenia treści w interfejsach?
Weźmy na przykład prosty formularz rejestracyjny na stronie internetowej. Wydaje się, że to drobny element, ale UX writer musi nad nim naprawdę solidnie popracować, by zapewnić użytkownikom najlepsze możliwe doświadczenie.
Zacznijmy od microcopy – etykiet, podpowiedzi i komunikatów. Każde z tych małych elementów tekstowych musi być zwięzłe, jasne i intuicyjne. Wyobraź sobie, że na polu “Imię” widnieje etykieta “Proszę wpisać swoje imię”. To oczywiste i bezpośrednie sformułowanie, które pozwoli użytkownikowi natychmiast zrozumieć, co ma zrobić.
A co, jeśli w formularzu pojawi się komunikat o błędzie, na przykład “Wystąpił błąd, proszę spróbować ponownie”? To zdecydowanie za mało. Lepiej byłoby napisać coś w stylu “Ups, wygląda na to, że podałeś nieprawidłowy numer telefonu. Sprawdź go i spróbuj jeszcze raz”.
Widzisz różnicę? Drugie sformułowanie jest dużo bardziej ludzkie, empatyczne i pomocne. Nie obwinia użytkownika, a łagodnie naprowadza go na właściwą ścieżkę.
Ten sam podejście UX writer musi zastosować, tworząc macrocopy – dłuższe, bardziej rozbudowane teksty. Wyobraź sobie, że na stronie produktu znajduje się opis, który brzmi mniej więcej tak: “To najnowszy model naszego flagowego smartfona. Wyposażony jest w procesor XYZ, ekran OLED oraz potrójny aparat fotograficzny. Dostępny jest w 4 wersjach kolorystycznych”.
Zgadza się, to wszystkie podstawowe informacje. Ale czy naprawdę myślisz, że taki opis zachęci Cię do zakupu? Prawdopodobnie nie.
Doświadczony UX writer podejdzie do tego zupełnie inaczej. Może na przykład zacząć od opowieści o tym, jak ten smartfon zmieni Twoje codzienne życie – pozwoli Ci uwiecznić niezapomniane chwile w super jakości, a przy tym będzie Ci towarzyszył o każdej porze dnia i nocy. Dopiero potem przejdzie do prezentacji kluczowych funkcji i specyfikacji.
Widzisz, jak drobna zmiana w podejściu może całkowicie zmienić odbiór tekstu? UX writing to prawdziwa sztuka balansowania pomiędzy informacją a emocją, pomiędzy krótką formą a rozbudowaną narracją.
UX writing w praktyce – ćwiczenie z komunikatu o błędzie
Chcesz zobaczyć, jak UX writing sprawdza się w praktyce? Przenieśmy się na chwilę do rzeczywistego przykładu, który miałam okazję obserwować.
Niedawno musiałam sprawdzić swoje wyniki badań w systemie przychodni. Po zalogowaniu się zobaczyłam komunikat, który brzmiał mniej więcej tak:
“Aby obejrzeć swoje wyniki należy celem weryfikacji uprawnień podać unikalny identyfikator zlecenia otrzymany w punkcie pobrań oraz swoją datę urodzenia, a następnie kliknąć Zaloguj”.
Czy po przeczytaniu tego zdania od razu wiesz, co masz zrobić? Ja musiałam przeczytać je dwa razy, zanim byłam pewna, jakie czynności mam wykonać.
Dlaczego ten tekst jest tak mało zrozumiały? Spróbujmy go przeanalizować z perspektywy UX writera.
Po pierwsze, komunikat jest zbyt długi i rozbudowany. Zawiera zbyt dużo informacji, przez co trudno wychwycić kluczowe elementy. Użytkownik musi się w nim “gubić”.
Po drugie, sformułowania są dość formalne i urzędowe. Brakuje w nich empatii i bezpośredniości, która ułatwiłaby zrozumienie.
Po trzecie, instrukcja jest podana w sposób bardzo ogólny. Nie ma precyzyjnych wskazówek, co konkretnie należy zrobić.
Jak mogłaby wyglądać lepsza wersja tego komunikatu? Oto moja propozycja:
“Aby zobaczyć swoje wyniki, wpisz numer zlecenia z karty pobrań oraz datę urodzenia, a następnie kliknij ‘Pokaż wyniki’.”
Już lepiej, prawda? Ten tekst jest krótszy, bardziej zwięzły i przejrzysty. Zawiera dokładne wskazówki, co należy zrobić. A do tego jest bardziej przystępny językowo.
Co więcej, UX writer mógłby pójść jeszcze krok dalej. Zamiast pisać “wpisz numer zlecenia”, mógłby umieścić podpowiedź bezpośrednio nad polem formularza: “Numer zlecenia z karty pobrań”. Albo zamiast “Pokaż wyniki”, użyć przycisku o takiej właśnie nazwie.
Widzisz, jak drobne zmiany mogą radykalnie poprawić odbiór całego interfejsu? To właśnie sztuka UX writingu – projektowanie doświadczeń użytkownika za pomocą słów.
UX writing a biznesowy sukces
Być może zastanawiasz się, dlaczego UX writing ma aż tak duże znaczenie dla firm. Przecież to “tylko” pisanie tekstów do interfejsów – czy naprawdę może mieć aż takie przełożenie na wyniki biznesowe?
Otóż tak, UX writing to potężne narzędzie, które może realnie wpływać na sukces przedsiębiorstwa. Wystarczy rzut oka na kilka przykładów.
Wyobraź sobie, że prowadzisz sklep internetowy. Udało Ci się stworzyć naprawdę dobrą stronę, z efektowną grafiką i przemyślaną nawigacją. Ale gdy klienci chcą złożyć zamówienie, trafiają na formularz pełen niejasnych komunikatów i nielogicznych instrukcji.
W efekcie, część z nich porzuca koszyk i rezygnuje z zakupu. Szacuje się, że nawet 10% klientów może odchodzić właśnie z tego powodu. Jeśli Twój miesięczny dochód to 5000 zł, to oznacza straty rzędu 500 zł miesięcznie! A co, gdyby Twój dochód wynosił 50 000 zł? Wtedy ta strata sięgałaby już 5000 zł co miesiąc.
Przerażające, prawda? Ale to nie koniec. Niedoskonałe microcopy, czyli wadliwe komunikaty, etykiety czy instrukcje, mogą również generować dodatkowe koszty dla firmy. Jeśli użytkownicy mają problemy z obsługą produktu czy wypełnieniem formularza, będą zwracać się do działu wsparcia po pomoc. A to przekłada się na większe obciążenie dla Twoich pracowników i wyższe wydatki operacyjne.
Ale UX writing to nie tylko zwiększanie sprzedaży i obniżanie kosztów. To także budowanie silnej, rozpoznawalnej marki. Spójny, przyjazny i profesjonalny język używany w interfejsach pomaga konsumentom utożsamiać się z Twoją firmą, darzyć ją zaufaniem i chętniej korzystać z Twoich usług.
Dlatego coraz więcej przedsiębiorstw docenia wartość UX writingu i inwestuje w zatrudnienie specjalistów w tej dziedzinie. Firmy takie jak Bank ING, InPost czy OLX aktywnie poszukują
