Bądź ostrożny, bo czyhają na ciebie złodzieje danych
Cześć! Pewnie często korzystasz z internetu i robisz różne zakupy online, prawda? Ja też nie wyobrażam sobie życia bez tej super wygodnej możliwości. Ale wiesz co? Musisz uważać, bo w sieci czyhają na ciebie różni cyberprzestępcy, którzy chcą Cię oszukać i wyłudzić Twoje cenne dane osobowe lub pieniądze. Nazywa się to phishingiem i to poważne zagrożenie, z którym musimy się mierzyć w dobie internetu.
Czym jest ten phishing?
Phishing to taka sztuczka, którą stosują cyberprzestępcy, żeby Cię oszukać. Próbują podszywać się pod zaufane firmy, na przykład banki czy kurierów, i wysyłają Ci fałszywe wiadomości e-mail lub SMS-y. W nich zawarte są linki lub załączniki, których celem jest wyłudzenie Twoich danych logowania, numeru karty kredytowej albo innych poufnych informacji.
Jak to działa? Cyberprzestępcy chcą Cię przekonać, że ta wiadomość jest autentyczna, na przykład podając, że masz jakąś nagrodę do odebrania albo problem z kontem bankowym, który musisz jak najszybciej rozwiązać. Wiadomości wyglądają wtedy bardzo wiarygodnie, a link czy załącznik mają Cię skłonić do kliknięcia i podania wrażliwych danych.
To taka przynęta na ryby, stąd właśnie nazwa “phishing” – od angielskiego słowa “fishing”, czyli łowienie ryb. Przestępcy jak doświadczeni wędkarze rzucają tę przynętę, a Ty, niestety, możesz się na nią złapać. I wtedy Twoje pieniądze i dane osobowe wpadają w ręce złodziei.
Uważaj na różne formy phishingu
Phishing może przyjmować różne formy. Najbardziej znany to ten, o którym już wspomniałem – fałszywe wiadomości e-mail lub SMS-y podszywające się pod znane firmy. Ale cyberprzestępcy stale wymyślają nowe sposoby, żeby Cię oszukać.
Jednym z niebezpieczniejszych rodzajów phishingu jest spear-phishing. W tym przypadku atakujący dokładnie analizują Twoją sytuację i wysyłają Ci spersonalizowaną wiadomość, która wygląda jak przesłana przez Twojego znajomego lub współpracownika. Dzięki temu jest ona dużo bardziej wiarygodna i trudniej ją rozpoznać jako oszustwo.
Inną formą phishingu, na którą warto zwrócić uwagę, są fałszywe strony internetowe. Cyberprzestępcy często tworzą witryny, które wyglądają identycznie jak strony znanych firm, na przykład banków czy platform aukcyjnych. Ich celem jest, żebyś podał tam swoje dane logowania lub numery kart płatniczych.
Oczywiście nie zapominajmy też o fałszywych wiadomościach SMS, w których przestępcy podszywają się pod różne organizacje i kuszą nas rzekomo atrakcyjnymi ofertami. A do tego dochodzą jeszcze ataki przez komunikatory internetowe i media społecznościowe. Cyberprzestępcy są naprawdę kreatywni!
Jak rozpoznać phishing?
Dobrze, że jesteś tak czujny! Bo naprawdę trzeba mieć oczy szeroko otwarte, żeby nie dać się nabrać na te różne sztuczki. Oto kilka wskazówek, jak rozpoznać, że masz do czynienia z phishingiem:
- Podejrzana wiadomość – Uważaj na wiadomości e-mail lub SMS-y, w których coś Cię nagłaśnia lub prosi o pilne działanie. Prawdziwe firmy raczej nie wysyłają takich komunikatów.
- Nieznany nadawca – Sprawdź, kto faktycznie wysłał Ci tę wiadomość. Jeśli nie znasz tej osoby lub firmy, to raczej nie jest to coś autentycznego.
- Niespójne dane – Jeśli w wiadomości coś się nie zgadza, na przykład adres mailowy nadawcy lub nazwa strony internetowej, to może to być fałszywka.
- Żądanie danych – Nigdy nie podawaj poufnych informacji, takich jak hasła czy numery kart, na żądanie w wiadomości. Prawdziwe firmy nigdy o to nie proszą.
- Nieznane linki i załączniki – Unikaj klikania w linki i otwierania załączników w podejrzanych wiadomościach. Mogą one zawierać złośliwe oprogramowanie.
Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, zawsze lepiej zweryfikować daną informację, zanim podejmiesz jakiekolwiek działanie. Zadzwoń do firmy, której rzekomo dotyczy wiadomość, albo wejdź na jej oficjalną stronę internetową – stronyinternetowe.uk. W ten sposób upewnisz się, że wszystko jest w porządku.
Co zrobić, gdy już padłeś ofiarą phishingu?
Niestety, mimo całej naszej ostrożności, czasem zdarza się, że dajemy się nabrać na te cyberoszustwa. Jeśli tak się stało i podałeś swoje dane lub pieniądze wpadły w ręce złodziei, to nie załamuj się! Są jeszcze kroki, które możesz podjąć.
Po pierwsze, niezwłocznie skontaktuj się ze swoim bankiem lub instytucją finansową. Poinformuj ich o sytuacji i poproś o zablokowanie karty lub konta, żeby złodzieje nie mogli dalej Cię okradać. Bank powinien też pomóc Ci w odzyskaniu straconych środków, o ile to możliwe.
Następnie zgłoś sprawę na stronie zespołu reagowania na incydenty komputerowe CERT Polska. Tam znajdziesz prosty formularz, dzięki któremu możesz przekazać informacje o próbie oszukania. To pozwoli im na zidentyfikowanie i zablokowanie fałszywej strony lub wiadomości.
Pamiętaj też, że możesz zawiadomić policję lub prokuraturę o tym, że padłeś ofiarą przestępstwa. Funkcjonariusze będą mogli podjąć dalsze kroki w celu ścigania cyberprzestępców.
I na koniec – zmień wszystkie hasła i dane logowania, którymi posłużyli się oszuści. Postaraj się też uważnie monitorować swoje konta bankowe i karty płatnicze pod kątem podejrzanych transakcji. Lepiej dmuchać na zimne!
Podsumowanie
Phishing to poważne zagrożenie, z którym musimy się mierzyć w dzisiejszych czasach. Cyberprzestępcy stale wymyślają nowe sposoby, żeby nas oszukać i wyłudzić nasze cenne dane. Dlatego musimy być naprawdę czujni podczas korzystania z internetu, szczególnie przy dokonywaniu transakcji online.
Pamiętaj, by uważnie sprawdzać każdą wiadomość, nie klikać w podejrzane linki i nigdy nie podawać poufnych informacji na żądanie. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, lepiej zweryfikuj daną informację, zanim podejmiesz jakiekolwiek działanie.
A jeśli już padniesz ofiarą phishingu, nie załamuj się. Szybko zareaguj, by zminimalizować szkody – skontaktuj się z bankiem, zgłoś incydent CERT Polska i rozważ powiadomienie organów ścigania. Tylko wtedy masz szansę ochronić swoje finanse i tożsamość.
Bądź czujny i uważaj na siebie w sieci! Pamiętaj, że stronyinternetowe.uk zawsze jest tu, aby Ci pomóc.
