Teksty alternatywne i opisy dla grafik – integralna część dostępności
Dlaczego teksty alternatywne są tak ważne?
Wyobraź sobie, że właśnie wchodzisz na moją stronę internetową, chcąc dowiedzieć się więcej na temat usług, które oferuję. Wskakujesz na responsywną stronę główną, a tam – mnóstwo zdjęć, ilustracji i infografik. Ładne, kolorowe, przyciągające wzrok. Ale co, jeśli jesteś niewidomy lub masz poważne problemy ze wzrokiem? Niestety, grafiki nie będą dla Ciebie dostępne, a strona traci wiele ze swojego przekazu. To właśnie dlatego teksty alternatywne są tak ważne – stanowią integralną część dostępności i równego dostępu do treści online.
Teksty alternatywne, znane również jako “alt-teksty”, to krótkie opisy, które umieszczamy przy grafikach, zdjęciach czy filmach. Ich celem jest przekazanie informacji zawartej w elemencie wizualnym osobom, które nie mogą go zobaczyć – na przykład osobom niewidomym korzystającym z czytników ekranu. Dzięki nim, te osoby mogą w pełni zrozumieć przekaz, jaki niesie za sobą dany element multimedialny.
Co powinno się znaleźć w tekście alternatywnym?
Dobry tekst alternatywny powinien w zwięzły i przejrzysty sposób opisywać kluczowe informacje zawarte w elemencie wizualnym. Nie ma sensu tworzyć długich, rozbudowanych opisów – powinny one być krótkie, treściwe i przede wszystkim użyteczne dla osoby, która nie może zobaczyć danej grafiki czy zdjęcia.
W przypadku zdjęć, w tekście alternatywnym warto zawrzeć informacje takie jak:
– Kto lub co jest na zdjęciu?
– Jaka jest sytuacja przedstawiona na zdjęciu?
– Jakie są kluczowe szczegóły, które powinien znać użytkownik?
Natomiast w przypadku ilustracji czy infografik, tekst alternatywny powinien koncentrować się na:
– Głównym celu lub przesłaniu przedstawionej wizualizacji
– Kluczowych danych czy informacjach, które zawiera
– Kontekście, w którym infografika się pojawia
Ważne, aby nie używać w tekstach alternatywnych zbędnych określeń typu “grafika przedstawiająca…”, “zdjęcie ukazujące…” itp. Treść powinna być zwięzła, rzeczowa i skupiać się wyłącznie na przekazaniu istotnych informacji.
Teksty alternatywne w praktyce
Pozwólcie, że pokażę Wam kilka praktycznych przykładów, jak teksty alternatywne powinny wyglądać w rzeczywistości.
Weźmy na przykład tę prezentację na temat dostępności serwisów internetowych. Jeśli spojrzymy na slajdy zawierające wykresy czy tabele danych, to możemy zauważyć, że każdemu z tych elementów multimedialnych towarzyszy odpowiedni tekst alternatywny. Na przykład przy jednej z infografik możemy przeczytać: “Wykres przedstawiający największe bariery w dostępności serwisów internetowych według badań użytkowników z niepełnosprawnościami”. Krótko, treściwie i na temat.
A teraz wyobraź sobie stronę internetową firmy zajmującej się projektowaniem stron WWW. Gdybym umieścił na niej zdjęcie zadowolonego klienta, to tekst alternatywny mógłby brzmieć: “Klient firmy Strony Internetowe UK uśmiecha się, zadowolony z nowo utworzonej strony WWW”. Proste, ale pozwala odbiorcy zrozumieć, co przedstawia dany element wizualny.
Oczywiście, tworzenie dobrych tekstów alternatywnych wymaga nieco praktyki. Ale warto się tego nauczyć, bo to naprawdę ważny element dostępności treści online. Dzięki nim, każdy użytkownik, niezależnie od swojej niepełnosprawności, będzie mógł w pełni korzystać z naszej strony internetowej.
Wyjątek: kiedy możemy pominąć tekst alternatywny?
Opisywanie każdej grafiki czy zdjęcia na stronie za pomocą tekstu alternatywnego to dość żmudna i czasochłonna czynność. Dlatego warto wiedzieć, kiedy możemy uznać, że tekst alternatywny nie jest konieczny.
Generalnie, powinniśmy z niego rezygnować, gdy dany element wizualny pełni rolę wyłącznie dekoracyjną i nie wnosi żadnych istotnych informacji do treści strony. Przykładowo, jeśli na stronie internetowej umieszczamy ładne zdjęcie jako tło nagłówka, to raczej nie potrzebujemy tworzyć dla niego tekstu alternatywnego. Osoba niewidoma i tak nie będzie mogła go zobaczyć, a opis nic by jej nie wniósł.
Warto również rozważyć pominięcie tekstu alternatywnego, gdy dany element wizualny jest dokładnie opisany w otaczającym go tekście. Wtedy powtarzanie tej samej informacji w formie alt-tekstu może być zbędne.
Oczywiście, zawsze należy dokonywać indywidualnej oceny i zdecydować, czy dany element wymaga tekstu alternatywnego, czy można go pominąć. Ogólna zasada jest taka, że tekst alternatywny powinien znaleźć się przy każdej grafice, zdjęciu czy innej treści wizualnej, która wnosi istotne informacje do strony.
Teksty alternatywne a dostępność
Opisywanie grafik i zdjęć za pomocą tekstów alternatywnych to jedno z podstawowych wymagań, jakie stawia ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych. Zgodnie z nią, podmioty publiczne mają obowiązek zapewnienia pełnej dostępności cyfrowej swoich serwisów internetowych – w tym właśnie poprzez umieszczanie odpowiednich opisów alternatywnych.
Ale dostępność to nie tylko wymóg prawny. To przede wszystkim kwestia wspierania i ułatwiania korzystania z internetu osobom z różnymi niepełnosprawnościami – wzrokową, słuchową, ruchową czy poznawczą. A teksty alternatywne są tu kluczowe, bo pozwalają na pełne zrozumienie treści zamieszczanych na stronie, niezależnie od ograniczeń użytkownika.
Warto też pamiętać, że dostępność to nie tylko korzyść dla osób z niepełnosprawnościami. Dzięki niej, z naszej strony mogą swobodnie korzystać również osoby starsze, użytkownicy korzystający ze słabych połączeń internetowych czy nawet ci, którzy przeglądają stronę z wyłączonym dźwiękiem lub grafiką. Dlatego traktowanie dostępności jako integralnej części procesu projektowania i tworzenia stron internetowych powinno być standardem, a nie wyjątkiem.
Dostępność zaczyna się na etapie projektowania
Podsumowując, teksty alternatywne to nieodłączny element dostępności treści online. Dzięki nim, każdy użytkownik, niezależnie od swoich ograniczeń, będzie mógł w pełni zrozumieć i wykorzystać informacje prezentowane na naszej stronie internetowej.
Dlatego już na etapie projektowania nowej witryny WWW, warto pomyśleć o stworzeniu dobrych, treściwych alt-tekstów dla wszystkich grafik, zdjęć i innych elementów wizualnych. To może się wydawać dodatkowym obciążeniem, ale w rzeczywistości jest to kluczowy krok w kierunku zapewnienia prawdziwej dostępności naszej strony.
Sama firma Strony Internetowe UK, którą reprezentuję, przykłada ogromną wagę do dostępności swoich projektów. Dlatego w przypadku każdej nowej witryny, którą tworzymy, zadbanie o odpowiednie teksty alternatywne dla grafik i zdjęć jest naszym standardowym działaniem. Dzięki temu, każdy odwiedzający – bez względu na ograniczenia – może w pełni korzystać z naszych stron.
Mam nadzieję, że ten artykuł pomógł Wam zrozumieć, dlaczego teksty alternatywne są tak ważne i jak ważną rolę odgrywają w zapewnianiu dostępności treści online. Jeśli macie jakiekolwiek pytania lub wątpliwości, zachęcam do kontaktu – zawsze chętnie pomożemy!
