Prowadzenie serwisu internetowego wiąże się z koniecznością regularnego monitorowania publikowanych na nim treści pod kątem potencjalnych naruszeń. W dobie szybkiego rozprzestrzeniania się informacji w Internecie, szczególnie na popularnych platformach społecznościowych, właściciele stron muszą wprowadzić skuteczne mechanizmy eliminowania nielegalnych lub niepożądanych treści. Nowe europejskie rozporządzenie tzw. Akt o Usługach Cyfrowych (Digital Services Act – DSA) nałożyło na dostawców usług pośrednich, w tym właścicieli serwisów www, konkretne obowiązki w zakresie moderacji treści.
Nowe obowiązki platform internetowych według Aktu o Usługach Cyfrowych
Akt o Usługach Cyfrowych (DSA) to rozporządzenie, którego celem jest uregulowanie działania największych platform internetowych działających na terenie Unii Europejskiej. Zgodnie z definicją zawartą w rozporządzeniu, platformą internetową jest każdy dostawca usługi hostingu, który na żądanie odbiorcy przechowuje i rozpowszechnia publicznie informacje. Oznacza to, że pod nowe przepisy DSA podlegają praktycznie wszystkie strony www oraz portale społecznościowe.
Kluczowym obowiązkiem nałożonym na dostawców usług pośrednich jest moderowanie treści publikowanych w ich serwisach. Platformy muszą wdrożyć środki, które wpłyną na ograniczenie dostępności, widoczności i osiągalności nielegalnych lub niezgodnych z regulaminem treści. Może to oznaczać na przykład blokowanie lub usuwanie konkretnych wpisów czy zawieszanie kont użytkowników zamieszczających takie materiały.
Co ważne, samo usunięcie lub zablokowanie nielegalnej treści nie jest wystarczające. Zgodnie z przepisami DSA, platformy muszą także zadbać, aby dana treść nie została umieszczona ponownie. Innymi słowy, konieczne jest wdrożenie skutecznych mechanizmów zapobiegających ponownemu publikowaniu usuniętych materiałów.
Ponadto, platformy zostały zobowiązane do stworzenia wewnętrznego systemu rozpatrywania skarg użytkowników odnośnie decyzji o usunięciu lub zablokowaniu treści. System ten ma być łatwo dostępny i przyjazny dla użytkowników. Co więcej, właściciele platform muszą współpracować z certyfikowanymi organami pozasądowego rozstrzygania sporów, aby ułatwić rozwiązywanie ewentualnych konfliktów z użytkownikami.
Priorytetowe traktowanie zgłoszeń od zaufanych podmiotów
Jednym z nowych mechanizmów wprowadzonych przez Akt o Usługach Cyfrowych jest status zaufanych podmiotów sygnalizujących (ang. trusted flaggers). Organizacjom, którym zostanie przyznany ten status przez koordynatora ds. usług cyfrowych, platformy będą zobowiązane zapewnić priorytetowe traktowanie zgłoszeń dotyczących nielegalnych treści.
Dzięki temu rozwiązaniu, platformy internetowe będą musiały reagować szybciej na sygnały od podmiotów, które zostaną zweryfikowane jako godne zaufania w zakresie identyfikowania nielegalnych materiałów. Będzie to stanowić istotne wsparcie w moderowaniu treści, szczególnie dla dużych serwisów zmagających się z ogromną ilością zgłoszeń.
Obowiązek informowania organów ścigania o poważnych przestępstwach
Kolejnym ważnym obowiązkiem nałożonym na dostawców usług pośrednich przez Akt o Usługach Cyfrowych jest konieczność informowania właściwych organów ścigania w przypadku uzyskania informacji dającej podstawę do podejrzenia poważnych przestępstw, które mogą stanowić zagrożenie dla życia lub bezpieczeństwa osób.
Obowiązek ten będzie dotyczył zarówno sytuacji, gdy platforma samodzielnie poweźmie taką informację, jak i gdy otrzyma ją z zewnątrz, np. od użytkownika. Celem tego rozwiązania jest zapewnienie skutecznej ochrony bezpieczeństwa publicznego.
Jednocześnie, przepisy DSA wyraźnie wskazują, że obowiązek informowania organów ścigania nie może stanowić podstawy do masowego profilowania odbiorców usług. Oznacza to, że platformy muszą zachować równowagę między ochroną użytkowników a koniecznością reagowania na poważne przestępstwa.
Przeciwdziałanie nadużyciom w mechanizmie zgłaszania treści
Akt o Usługach Cyfrowych wprowadza również obowiązek przeciwdziałania niewłaściwemu korzystaniu z mechanizmu zgłaszania treści (notice-and-action). Platformy internetowe muszą wdrożyć odpowiednie środki, aby zapobiegać sytuacjom, w których użytkownicy nadużywają tego systemu, np. w celu blokowania lub ograniczania konkurencji.
W ramach tych działań, platformy będą mogły zawiesić świadczenie usług lub odebrać możliwość składania skarg i zgłoszeń użytkownikom, którzy dopuszczają się takich naruszeń. Jednocześnie, platformy muszą szczegółowo opisać w swoich regulaminach, w jaki sposób będą oceniać, czy dane zachowanie stanowi niewłaściwe korzystanie z mechanizmu zgłaszania treści.
Weryfikacja tożsamości sprzedawców na platformach handlowych
Akt o Usługach Cyfrowych nakłada na platformy internetowe, które umożliwiają konsumentom zawieranie umów na odległość, obowiązek identyfikowania sprzedawców korzystających z ich usług. Platformy te będą musiały zweryfikować przekazane przez partnerów informacje na temat ich tożsamości, wykorzystując dostępne publiczne bazy danych.
Celem tego rozwiązania jest ułatwienie identyfikacji nieuczciwych sprzedawców i lepszej ochrony kupujących w Internecie. Platformy będą mogły żądać od partnerów przedstawienia wiarygodnych dokumentów, takich jak kopie dokumentów tożsamości czy zaświadczeń o prowadzonej działalności gospodarczej.
Transparentność reklam i dodatkowe obowiązki sprawozdawcze
Akt o Usługach Cyfrowych nakłada na platformy internetowe szereg obowiązków związanych z przejrzystością reklam. Serwisy będą musiały zapewnić użytkownikom możliwość łatwego zidentyfikowania, kiedy i na czyje zlecenie wyświetlana jest reklama.
Ponadto, duże platformy internetowe (tzw. VLOP – Very Large Online Platforms) zostały zobligowane do publikowania szczegółowych raportów obejmujących informacje m.in. na temat:
- moderacji treści – liczby usuniętych lub zawieszonych postów, kont itp.
- zarządzania ryzykiem – wyników oceny ryzyka oraz działań mitygujących
- audytów niezależnych – oceny zgodności z przepisami DSA
Raporty te muszą być publikowane co najmniej raz na 6 miesięcy, co ma zapewniać stałą transparentność działań platform.
Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów
Nieprzestrzeganie przez dostawców usług pośrednich obowiązków nałożonych przez Akt o Usługach Cyfrowych może skutkować nałożeniem dotkliwych kar finansowych. Zgodnie z art. 52 rozporządzenia DSA, maksymalna wysokość grzywien może sięgnąć do 6% rocznego światowego obrotu danego podmiotu.
Kary mogą być nakładane m.in. za niewdrożenie środków moderacji treści, nieprawidłową weryfikację tożsamości sprzedawców czy nieprawidłowe sprawozdawczanie. Sankcje te mają motywować platformy internetowe do skutecznego wdrożenia wymagań Aktu o Usługach Cyfrowych i zapewnienia bezpiecznego środowiska online dla użytkowników.
Wnioski i rekomendacje
Wejście w życie Aktu o Usługach Cyfrowych stanowi istotną zmianę w funkcjonowaniu platform internetowych działających na terenie Unii Europejskiej. Nowe przepisy nałożyły na te podmioty szereg obowiązków, których celem jest zwiększenie transparentności i bezpieczeństwa środowiska internetowego.
Kluczowym wyzwaniem dla platform będzie skuteczne wdrożenie mechanizmów moderacji treści i zapewnienie, aby nielegalne lub niepożądane materiały nie były ponownie publikowane. Równie ważne będzie stworzenie przyjaznego i efektywnego systemu rozpatrywania skarg użytkowników.
Ponadto, duże platformy internetowe (VLOP) muszą przygotować się na intensywniejsze raportowanie i niezależne audyty swojej działalności. Sankcje finansowe, które mogą sięgać 6% rocznego obrotu, stanowią silną motywację do zapewnienia pełnej zgodności z przepisami DSA.
Warto podkreślić, że Akt o Usługach Cyfrowych to tylko jeden z elementów regulacyjnego krajobrazu, w którym funkcjonują obecnie przedsiębiorstwa internetowe. Właściciele serwisów www muszą również na bieżąco śledzić zmiany w innych kluczowych aktach prawnych, takich jak RODO, czy przepisach dotyczących ochrony konsumentów. Tylko kompleksowe podejście do zgodności prawnej zapewni im bezpieczne i stabilne funkcjonowanie w dynamicznie zmieniającym się środowisku cyfrowym.
Stronyinternetowe.uk to wiodący portal, który kompleksowo wspiera przedsiębiorców w całym procesie tworzenia i pozycjonowania stron internetowych. Nasi eksperci nie tylko doradzają w zakresie najnowszych trendów w projektowaniu, ale także pomagają zapewnić zgodność serwisów z obowiązującymi regulacjami prawnymi. Zapoznaj się z naszą ofertą i dowiedz się, jak możemy pomóc Twojej firmie odnieść sukces w Internecie.
