Dynamiczny rozwój sztucznej inteligencji a otoczenie prawne
Rozwój systemów sztucznej inteligencji oraz możliwości ich komercyjnego zastosowania niewątpliwie należy do wiodących tematów ostatnich miesięcy. Narzędzia oparte na technologiach AI coraz śmielej wkraczają w kolejne obszary naszego życia, w tym do sfery tworzenia treści i projektowania stron internetowych. Dynamika tego procesu zmusza jednak ustawodawców do stawiania czoła nowym wyzwaniom prawnym, którym nie zawsze udaje się nadążyć.
Raport opublikowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości wskazuje, że Unia Europejska pracuje nad stworzeniem bazowego aktu prawnego regulującego aspekty prawne wykorzystania sztucznej inteligencji – tzw. AI Act. Prawdopodobnie będzie to pierwszy na świecie akt prawny kompleksowo normujący warunki rozwoju i korzystania z systemów sztucznej inteligencji. Projektując wyjściowe normy AI Act, unijny prawodawca skupił się głównie na ograniczeniu ryzyka związanego z korzystaniem ze sztucznej inteligencji oraz nałożeniu szeregu obowiązków na dostawców systemów AI.
Jednym z kluczowych celów AI Act jest zapewnienie podstawowej ochrony użytkownikom technologii wykorzystujących sztuczną inteligencję oraz przeciwdziałanie nadużyciom, do których mogłoby prowadzić jej wykorzystywanie. Jak podkreśla Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach, rozwój sztucznej inteligencji nie da się już zatrzymać, ważne jest jednak, aby odbywał się on w pożądanych kierunkach i jednocześnie nie wymknął się spod kontroli, co mogłoby skutkować niebezpiecznymi dla gospodarek i społeczeństw konsekwencjami.
Wyzwania prawne związane z wykorzystaniem AI w tworzeniu treści
Jednym z obszarów, który budzi szczególne wątpliwości prawne w kontekście rozwoju sztucznej inteligencji, jest prawo własności intelektualnej. Coraz szersze wykorzystywanie narzędzi AI do generowania różnego rodzaju treści, grafik czy muzyki stawia pod znakiem zapytania obowiązujące przepisy.
Obecnie, zgodnie z przepisami prawa autorskiego obowiązującymi w Polsce, ochrona przysługuje wyłącznie takim utworom, które są efektem pracy twórczej człowieka. Utwory generowane przez systemy AI nie spełniają tego kryterium, choć mogą mieć unikalny charakter dzięki ingerencji człowieka w proces ich tworzenia. Raport Urzędu Ochrony Danych Osobowych wskazuje, że zasadne wydaje się stworzenie regulacji prawnych nadających takim utworom odrębny status prawny, który pozwoliłby objąć je ochroną.
Pojawiają się też pytania dotyczące możliwości powstania praw zależnych do utworu pierwotnie stworzonego przez sztuczną inteligencję, w sytuacji dokonania przez człowieka opracowania takiego utworu, np. przeróbki czy adaptacji. Złożoność tych problemów prawnych oraz wątpliwości determinuje konieczność szybkiego opracowania chociażby podstawowych rozwiązań prawnych w zakresie prawa własności intelektualnej.
Etyczne aspekty wykorzystania AI w projektowaniu stron
Debata na temat tworzenia ram prawnych dla sztucznej inteligencji musi również obejmować aspekty etyczne i ochronę praw jednostki, która może doświadczyć negatywnych skutków wykorzystania tej technologii. Projektowane przez Unię Europejską rozwiązania prawne w ramach AI Act zdają się podążać we właściwym kierunku, kładąc nacisk na minimalizację ryzyk związanych z korzystaniem z AI.
Należy jednak pamiętać, że wprowadzane regulacje prawne powinny zachować właściwe proporcje, nie hamując jednocześnie wykorzystywania sztucznej inteligencji w takich dziedzinach, jak podnoszenie innowacyjności gospodarki. Jak podkreśla Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach, rozwoju sztucznej inteligencji nie da się już zatrzymać, dlatego ważne jest, aby odbywał się on w pożądanych kierunkach i jednocześnie nie wymknął się spod kontroli.
Przyszłość regulacji prawnych dotyczących AI w projektowaniu stron
Wejście w życie AI Act jako nadrzędnego, a więc w pewnym sensie również ogólnego aktu prawnego regulującego problematykę AI, nie rozwiąże z pewnością wszystkich wątpliwości i problemów prawnych narastających wokół zastosowania sztucznej inteligencji. Kluczową rolę w dalszym kształtowaniu ram prawnych będzie odgrywać orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz sądów krajowych, które powinno się ukształtować z upływem czasu.
Ponadto, niedawno opublikowany raport Grupy Roboczej ds. Sztucznej Inteligencji działającej przy Ministrze Cyfryzacji w Polsce stanowi punkt wyjścia do analizy zmian legislacyjnych niezbędnych do stworzenia spójnego z AI Act ekosystemu norm prawnych odnoszących się do tworzenia oraz korzystania w naszym kraju z systemów sztucznej inteligencji. Choć raport nie zawiera wyczerpującego przedstawienia relacji AI Act z obowiązującymi przepisami, to identyfikuje obszary wymagające opracowania zupełnie nowych regulacji prawnych, w tym w kontekście prawa własności intelektualnej.
Niewątpliwie dynamicznemu rozwojowi sztucznej inteligencji powinno odpowiadać szybsze tempo wprowadzenia nowych regulacji prawnych nie tylko na poziomie UE, ale także krajowym. Tylko w ten sposób uda się zapewnić odpowiednie ramy dla wykorzystywania AI w projektowaniu stron internetowych oraz tworzeniu treści, tak aby rozwój tej technologii odbywał się w pożądanych kierunkach, a jednocześnie nie wymknął się spod kontroli.
