Znaczenie optymalizacji czcionek dla wydajności strony
Projekt strony internetowej, jej atrakcyjność wizualna i czytelność mają ogromny wpływ na doświadczenie użytkownika (UX). Jednym z kluczowych elementów tego doświadczenia są użyte na stronie czcionki. Odpowiedni dobór i optymalizacja ładowania fontów może znacząco przyspieszyć renderowanie strony, co z kolei przekłada się na lepsze pozycjonowanie w wyszukiwarkach Google.
Choć jeszcze kilka lat temu czcionki i sposób ich wczytywania były marginalnym tematem w SEO, dziś jest już zupełnie inaczej. Google coraz większą wagę przywiązuje do wydajności stron internetowych, a fonty mogą mieć w tym obszarze kluczowe znaczenie. Dlatego optymalizacja procesu ładowania czcionek, szczególnie tych ściąganych z zewnętrznych serwisów, takich jak Google Fonts, powinna być jednym z priorytetów każdego webmastera.
Czym są web-fonty i jak działają?
Zanim przejdziemy do omawiania samej optymalizacji, warto wyjaśnić, czym tak właściwie są web-fonty i jak działają. Web-font, potocznie zwany czcionką, to zestaw wektorowych glifów (czyli kształtów odpowiadających poszczególnym znakom) tworzących dany krój pisma. W przeciwieństwie do standardowych fontów systemowych, web-fonty są pobierane i renderowane bezpośrednio przez przeglądarkę internetową.
Dołączenie web-fontu do strony odbywa się poprzez zdefiniowanie w CSS odpowiedniej instrukcji @font-face. Może ona wskazywać na plik lokalnie hostowany na serwerze lub link do zewnętrznego repozytorium, takiego jak Google Fonts. Przeglądarka, ładując stronę, pobiera wówczas wymagany plik czcionki i wyświetla tekst zgodnie z zadeklarowanym krojem.
Optymalizacja ładowania Google Fonts
Jednym z najpopularniejszych sposobów dołączania web-fontów do stron internetowych jest skorzystanie z usługi Google Fonts. Oferuje ona szeroką gamę darmowych czcionek, które można w łatwy sposób zintegrować ze stroną. Jednakże sam fakt korzystania z Google Fonts nie gwarantuje optymalnego ładowania i renderowania fontów.
Aby w pełni wykorzystać potencjał Google Fonts, warto zastosować kilka technik optymalizacyjnych:
1. Wykorzystanie preconnect
Domyślnie przeglądarka pobiera plik czcionki z Google Fonts dopiero w momencie, gdy jest on wymagany do wyświetlenia tekstu na stronie. Można to przyspieszyć, stosując atrybut preconnect w elemencie <link> odwołującym się do Google Fonts:
html
<link rel="preconnect" href="https://fonts.googleapis.com">
<link rel="preconnect" href="https://fonts.gstatic.com" crossorigin>
Dzięki temu przeglądarka nawiąże wstępne połączenie z serwerami Google Fonts jeszcze przed pobraniem samego pliku czcionki, co może znacząco skrócić czas ładowania.
2. Ustawienie poprawnego font-display
Właściwość CSS font-display określa, w jaki sposób przeglądarka ma wyświetlać tekst podczas ładowania czcionki. Najbardziej optymalną wartością jest zazwyczaj swap, która powoduje, że tekst jest widoczny od razu, a dopiero później następuje podmiana na docelową czcionkę:
css
@font-face {
font-family: 'Lato';
src: url('lato-regular.woff2') format('woff2');
font-weight: 400;
font-style: normal;
font-display: swap;
}
Dzięki temu użytkownik nie musi czekać na załadowanie czcionki, a strona ładuje się płynniej.
3. Ograniczenie liczby dołączanych fontów
Często na stronach internetowych stosuje się zbyt wiele różnych czcionek, co znacząco spowalnia ładowanie. Jako ogólną zasadę warto przyjąć, że wystarczą 2-3 fonty – jeden dla nagłówków i jeden lub dwa dla treści. Każda dodatkowa czcionka to kolejne zapytanie do serwera i wydłużony czas renderowania.
4. Wykorzystanie unicode-range
Właściwość CSS unicode-range pozwala wskazać, dla jakiego zakresu znaków ma być użyta dana czcionka. Dzięki temu przeglądarka pobiera tylko te pliki, których naprawdę potrzebuje, co znacząco przyśpiesza ładowanie strony.
Przykładowo, jeśli strona zawiera tylko tekst w języku angielskim, nie ma potrzeby dołączać czcionki obsługującej znaki cyrylicy. Można wówczas zdefiniować unicode-range: U+0000-00FF;, ograniczając pobieranie tylko do znaków z zakresu Latin-1.
5. Optymalizacja kompresjii fontów
Pliki czcionek, szczególnie w starszych formatach, takich jak EOT czy TTF, nie są domyślnie kompresowane. Warto więc zadbać o to samodzielnie, dodając odpowiednie dyrektywy do pliku .htaccess:
AddType font/opentype otf
AddType font/eot eot
AddType font/truetype ttf
AddOutputFilterByType DEFLATE font/opentype font/truetype font/eot
Dzięki temu zminimalizujemy rozmiar pobieranych zasobów, co również przyspieszy ładowanie strony.
Hostowanie lokalne vs. Google Fonts
Często pojawia się pytanie, czy lepiej hostować fonty lokalnie, na własnym serwerze, czy korzystać z usługi Google Fonts. Nie ma tu jednoznacznej odpowiedzi – każde z tych rozwiązań ma swoje wady i zalety.
Hosting lokalny pozwala uniknąć dodatkowych zapytań do zewnętrznych serwerów, co może być korzystne z punktu widzenia szybkości ładowania. Dodatkowo daje większą kontrolę nad sposobem ładowania czcionek, np. przy użyciu font-display. Jednak wymaga poświęcenia więcej czasu na implementację i dostosowanie kodu.
Google Fonts z kolei jest rozwiązaniem prostszym w implementacji. Repozytorium Google automatycznie dostosowuje pliki czcionek do urządzenia i przeglądarki użytkownika, co może w wielu przypadkach przynieść lepsze rezultaty niż ręczne hostowanie. Ponadto Google Fonts zapewnia kompatybilność z praktycznie każdą przeglądarką.
Ostatecznie, wybór między tymi dwiema opcjami zależy od specyfiki danej strony internetowej. Jeśli pracujemy na niestandardowych lub edytowanych czcionkach, hosting lokalny będzie lepszym rozwiązaniem. Natomiast dla popularnych, standardowych fontów Google Fonts często okazuje się wydajniejsze i łatwiejsze w implementacji.
Niezależnie od wyboru, optymalizacja ładowania czcionek jest kluczowa dla szybkości i wydajności każdej strony internetowej. Dzięki zastosowaniu odpowiednich technik, takich jak wykorzystanie preconnect, font-display czy unicode-range, można znacząco przyspieszyć proces renderowania, co z kolei przekłada się na lepsze pozycjonowanie w wyszukiwarkach.
Podsumowanie
Optymalizacja ładowania web-fontów, szczególnie tych pobieranych z zewnętrznych źródeł, jest istotnym elementem tworzenia wydajnych stron internetowych. Prawidłowe skonfigurowanie sposobu dołączania czcionek, ograniczenie ich liczby i wykorzystanie zaawansowanych technik, takich jak preconnect czy unicode-range, może w znaczący sposób przyspieszyć renderowanie strony.
Wybór między hostingiem lokalnym a korzystaniem z usługi Google Fonts zależy od specyfiki danego projektu. Obie opcje mają swoje zalety i wady, dlatego warto przeanalizować konkretne potrzeby i wybrać rozwiązanie najlepiej dopasowane do danej strony internetowej.
Niezależnie od zastosowanego podejścia, optymalizacja czcionek jest kluczowa dla osiągnięcia wysokiej wydajności i pozycjonowania w wyszukiwarkach. Dzięki temu użytkownicy będą mogli cieszyć się szybko ładującymi się, atrakcyjnymi wizualnie i czytelnymi stronami internetowymi.
