Odpowiednie kontrasty dla słabowidzących
Nie taki znowu “czarny” problem
Kiedy po raz pierwszy spotkałem się z tematem dostępności stron internetowych dla osób ze słabym wzrokiem, muszę przyznać, że nie do końca rozumiałem, na czym to właściwie polega. Niby słyszałem o WCAG i wiedziałem, że chodzi o zapewnienie jak największej przystępności witryn, ale szczerze mówiąc nie miałem pojęcia, jak to się ma do codziennej pracy web developera. Wszystko się zmieniło, kiedy pewnego dnia dostałem wiadomość od klientki, która skarżyła się, że nie może swobodnie poruszać się po naszej stronie. Okazało się, że ma problemy z widzeniem i nasz serwis był dla niej zbyt kontrastowy, przez co tekst zlewał się jej z tłem. To było dla mnie prawdziwe przebudzenie – dotarło do mnie, że dostępność to nie tylko wysoki kontrast, ale cała paleta niuansów, o których trzeba pamiętać, projektując stronę internetową.
Dzisiaj, kilka lat później, mogę z pełnym przekonaniem powiedzieć, że kwestia odpowiednich kontrastów to jeden z moich ulubionych tematów związanych z web designem. Nie dość, że pozwala ona tworzyć witryny, które są w pełni użyteczne dla osób ze słabym wzrokiem, to dodatkowo stanowi prawdziwe wyzwanie twórcze. Znalezienie optymalnego zestawienia barw, które będzie jednocześnie estetyczne i czytelne, to prawdziwa sztuka. A kiedy już uda się stworzyć coś naprawdę udanego, to satysfakcja jest bezcenna.
Dlaczego kontrast ma takie znaczenie?
Zanim przejdziemy do konkretnych rozwiązań, warto krótko wyjaśnić, dlaczego kontrast jest tak istotnym elementem w projektowaniu stron internetowych dostępnych dla osób słabowidzących. Wszystko sprowadza się do tego, w jaki sposób ludzie z różnymi dysfunkcjami wzroku postrzegają barwy i światło.
Osoby z normą widzenia nie mają większych problemów z odczytywaniem informacji na stronie, ponieważ ich oko bez trudu radzi sobie z rozróżnianiem poszczególnych elementów. Natomiast u osób ze słabym wzrokiem, na przykład cierpiących na zaćmę, jaskrę lub zwyrodnienie plamki żółtej, sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Ich soczewki oka są mniej przejrzyste, tęczówka gorzej reaguje na światło, a plamka żółta ulega stopniowej degradacji. W efekcie, to co dla nas jest oczywiste i dobrze widoczne, dla nich może być po prostu zlewającym się chaosem.
Badania pokazują, że osoby z dysfunkcjami wzroku mają szczególne problemy z rozróżnianiem kontrastów. Dobrze widoczna dla nas granica między elementami pierwszego planu a tłem, dla nich może być wręcz niezauważalna. Dlatego właśnie tak ważne jest, by projektując stronę internetową zadbać o odpowiedni kontrast pomiędzy poszczególnymi komponentami.
Od czarno-białego do pełnej palety barw
Kiedy myślimy o wysokim kontraście, najczęściej przychodzi nam na myśl zestawienie czerni i bieli. I rzeczywiście, takie rozwiązanie jest jednym z najlepszych, jeśli chodzi o czytelność i wyrazistość. Czarny tekst na białym tle to klasyka gatunku, która świetnie sprawdza się w przypadku stron internetowych dla osób z różnego rodzaju dysfunkcjami wzroku.
Jednak świat nie ogranicza się tylko do dwóch kolorów. Warto pamiętać, że osoby słabowidzące często mają problem z rozróżnianiem nie tylko odcieni szarości, ale także barw. Dlatego oprócz zestawień czerni i bieli warto sięgać po inne kontrastowe kombinacje, które będą równie czytelne.
Według wytycznych WCAG 2.0, minimalna proporcja kontrastu pomiędzy tekstem a tłem powinna wynosić 4,5:1 (dla małego tekstu) lub 3:1 (dla dużego tekstu). Oznacza to, że np. ciemnoniebieski tekst na jasnoszarym tle może być wystarczająco kontrastowy, by osoba słabowidząca mogła go swobodnie odczytać.
Oczywiście nie oznacza to, że musimy rezygnować z kolorowych motywów na rzecz wyłącznie czerni i bieli. Wręcz przeciwnie – odpowiednio dobrane barwy mogą wzbogacić projekt i nadać mu ciekawszego charakteru. Kluczem jest po prostu znalezienie właściwego balansu pomiędzy estetyką a funkcjonalnością.
Jednym z moich ulubionych zestawień, którego często używam, jest biały tekst na ciemnym niebieskim tle. Taki kontrast jest bardzo dobrze widoczny, a jednocześnie wygląda bardzo elegancko i profesjonalnie. Innym przykładem może być żółty tekst na czarnym tle – nieoczywiste, ale zaskakująco czytelne.
Nie tylko kolor, ale i rozmiar
Oczywiście kontrast to nie tylko kwestia doboru odpowiednich barw. Równie ważną rolę odgrywa również wielkość i krój czcionki. Osoby ze słabym wzrokiem często mają problemy z odczytywaniem drobnego, szczupłego tekstu, dlatego przy projektowaniu stron internetowych warto zadbać, by podstawowe informacje były wyświetlane w rozmiarze co najmniej 16 pikseli.
Warto też pamiętać, by nie stosować zbyt wielu różnych fontów na jednej stronie. Unikajmy też krojów o wąskich sylwetkach lub ozdobnych elementach, które mogą utrudniać czytelność. Najlepiej sprawdzają się proste, bezszeryfowe czcionki takie jak Arial, Verdana lub Tahoma.
Oczywiście jest jeszcze jedna ważna kwestia – elastyczność. Strona internetowa powinna umożliwiać użytkownikom łatwą zmianę rozmiaru czcionki, np. za pomocą dedykowanych przycisków. Dzięki temu osoby słabowidzące będą mogły dostosować wygląd serwisu do swoich indywidualnych potrzeb.
Kontrast nie tylko w wersji podstawowej
Jednym z najważniejszych elementów dostępności stron internetowych dla osób ze słabym wzrokiem jest zapewnienie dedykowanych wersji serwisu. Chodzi tu nie tylko o prostą możliwość zmiany rozmiaru tekstu, ale o całościową przebudowę projektu z myślą o osobach z dysfunkcjami wzroku.
Takie alternatywne wersje cechują się nie tylko znacznie większą czcionką, ale też zupełnie inną kolorystyką. Zazwyczaj mamy tu do czynienia z kontrastowymi zestawieniami, takim jak czarny tekst na żółtym tle lub odwrotnie – żółte litery na czarnym tle. Tego typu rozwiązania są nie tylko bardziej czytelne, ale też mniej męczące dla oczu.
Warto pamiętać, by link do specjalnej wersji dla osób ze słabym wzrokiem był wyraźnie widoczny na głównej stronie. Najczęściej oznacza się go ikoną przedstawiającą wózek inwalidzki lub inny symbol dostępności. Dzięki temu użytkownicy od razu wiedzą, gdzie szukać wersji przystosowanej do ich potrzeb.
Nigdy dość testów
Choć może się wydawać, że odpowiednie dobranie kontrastów to dość proste zadanie, w rzeczywistości bywa ono dość złożone. Czasem to, co nam się wydaje idealną kompozycją barw, dla osoby słabowidzącej może okazać się wręcz niemożliwe do odczytania.
Dlatego tak ważne jest, by na każdym etapie projektowania strony internetowej przeprowadzać testy dostępności. Możemy korzystać z dedykowanych narzędzi online, które pozwalają symulować różne rodzaje dysfunkcji wzroku. Dzięki temu będziemy mieli pewność, że nasza witryna jest w pełni czytelna i intuicyjna dla każdego użytkownika.
Warto też pamiętać, by regularnie sprawdzać, czy wprowadzane na stronie zmiany nie wpływają negatywnie na jej dostępność. Czasem nawet drobna modyfikacja układu lub kolorystyki może zaburzyć odpowiedni kontrast, dlatego nie można spoczywać na laurach.
Dostępność to inwestycja, a nie koszt
Podsumowując, kwestia odpowiednich kontrastów to jeden z kluczowych elementów tworzenia stron internetowych dostępnych dla osób ze słabym wzrokiem. Właściwy dobór barw, wielkości i kroju czcionki, a także zapewnienie dedykowanych wersji serwisu to gwarancja, że każdy użytkownik będzie mógł swobodnie korzystać z naszej witryny.
Być może na pierwszy rzut oka może się wydawać, że tworzenie takiej dostępnej strony to spory wysiłek i dodatkowe koszty. Nic bardziej mylnego! Dobrze zaprojektowana witryna, w której od samego początku uwzględniono potrzeby osób słabowidzących, będzie nie tylko bardziej funkcjonalna, ale też atrakcyjniejsza wizualnie.
Coraz więcej firm i organizacji zdaje sobie sprawę z wagi dostępności, traktując ją nie jako obowiązek, ale realną korzyść biznesową. Przecież dzięki niej zyskujemy dostęp do ogromnej grupy potencjalnych klientów, którzy do tej pory mogli mieć problem z korzystaniem z naszych usług. Dlatego zamiast patrzeć na dostępność jak na kolejną uciążliwą wymogę, powinniśmy to postrzegać jako szansę na rozwój i zdobycie przewagi konkurencyjnej.
Nasz zespół z wielką pasją podchodzi do tematu dostępności stron internetowych. Wiemy, że dzięki niej możemy tworzyć witryny, które są nie tylko piękne i funkcjonalne, ale przede wszystkim przyjazne dla każdego użytkownika, bez względu na jego predyspozycje fizyczne. Dlatego zapraszam Cię do współpracy – razem zbudujemy stronę, która będzie prawdziwie dostępna i inkluzywna!
