Zagrażający trend: Kreatywni hakerzy kontra bezpieczeństwo firmowe
Dawno minęły czasy, gdy bezpieczeństwo danych firmowych można było zapewnić przez proste wdrożenie popularnych rozwiązań, takich jak uwierzytelnianie wieloskładnikowe (MFA) czy wczesne wykrywanie incydentów. Nowa generacja hakerów, wyróżniająca się niestandardowym podejściem i wyższą tolerancją ryzyka, zaczyna skutecznie omijać nawet najbardziej zaawansowane zabezpieczenia.
Jak wynika z raportu opublikowanego przez portal Zaufana Trzecia Strona, już w ciągu trzech godzin od wykrycia ataku, sprawcy mogą nie tylko pozyskać dane uwierzytelniające i przełamać zabezpieczenia MFA, ale także uzyskać dostęp do kluczowych zasobów firmy, a nawet opublikować ich poufne dane w internecie. Takie spektakularne włamania miały miejsce w 2022 roku w wielu znanych firmach, takich jak Microsoft, Samsung czy Uber.
Jak w takim razie skutecznie zabezpieczyć dane swojej firmy przed tak doskonałymi i bezczelnymi atakami? Spróbuję odpowiedzieć na to pytanie w niniejszym artykule, podzielając się moim własnym doświadczeniem z tej trudnej, ale fascynującej dziedziny.
Ataki za pomocą wykradzionych danych uwierzytelniających
Jedną z najczęstszych i najskuteczniejszych metod stosowanych przez współczesnych hakerów jest wykradanie danych uwierzytelniających, takich jak hasła czy ciasteczka logowania. Następnie używają ich do uzyskania dostępu do firmowych systemów, omijając tym samym zabezpieczenia MFA.
Jak czytamy w raporcie, sprawcy potrafią w ciągu zaledwie trzech godzin przełamać nawet najbardziej zaawansowane mechanizmy uwierzytelniania, a następnie uzyskać pełen dostęp do firmowych systemów. Wystarczy, że przekonają pracownika do zainstalowania złośliwego oprogramowania lub skopiują ciasteczka z jego komputera.
Przypomina mi to sytuację, którą miałem okazję obserwować kilka lat temu. Jeden z naszych klientów padł ofiarą takiego ataku. Hakerzy uzyskali dostęp do konta jednego z pracowników i wykorzystali je do wysyłania fałszywych faktur. Klient stracił kilkadziesiąt tysięcy złotych, zanim zorientował się, co się dzieje. Niestety, tego typu incydenty stają się coraz bardziej powszechne.
Przekupywanie pracowników
Kolejną metodą stosowaną przez hakerów jest próba przekupienia lub zwerbowania pracowników firmy. Sprawcy, wykorzystując różne metody socjotechniczne, próbują nakłonić pracowników do udostępnienia poufnych informacji lub wykonania określonych czynności naruszających bezpieczeństwo.
Jak podaje cytowany raport, hakerzy potrafią w ten sposób uzyskać dostęp do firmowych kluczy, a nawet nakłonić pracowników do zaakceptowania nieautoryzowanego logowania.
Zdarzyło mi się kiedyś rozmawiać z byłym pracownikiem pewnej dużej firmy, który mówił, że podczas pracy otrzymywał całkiem atrakcyjne oferty ze strony hakerów. Proponowali mu nawet comiesięczne wynagrodzenie w zamian za udostępnienie poufnych informacji. Na szczęście osoba ta miała silne poczucie lojalności wobec swojego pracodawcy i odmówiła. Nie wszyscy są jednak tak uczciwi.
Wykorzystywanie luk zero-day
Oprócz ataków wykorzystujących wykradzione dane uwierzytelniające lub przekupywanie pracowników, hakerzy coraz częściej sięgają po inną niebezpieczną broń – luki zero-day.
Zgodnie z definicją, luka zero-day to luka w zabezpieczeniach oprogramowania, o której producent jeszcze nie wie. Oznacza to, że nie ma jeszcze dostępnej poprawki, a hakerzy mogą ją wykorzystać do ataku, zanim firma zdąży zareagować.
Takie ataki są wyjątkowo niebezpieczne, ponieważ bardzo trudno jest się przed nimi bronić. Firma musi liczyć na szybką reakcję dostawcy oprogramowania i wydanie aktualizacji. W tym czasie system pozostaje bezbronny.
Pamiętam, jak kilka lat temu jeden z naszych klientów padł ofiarą właśnie takiego ataku. Hakerzy wykorzystali nieznaną wcześniej lukę w systemie CMS, co pozwoliło im na przejęcie kontroli nad stroną internetową firmy. Zanim producent oprogramowania zdołał wydać poprawkę, dane klienta zostały skradzione. Było to bolesne doświadczenie, które uświadomiło nam, jak ważne jest stałe monitorowanie bezpieczeństwa naszych rozwiązań.
Jak chronić się przed nietypowymi atakami?
Mając na uwadze te nowe, niestandardowe metody hakerów, kluczowe staje się wdrożenie kompleksowej strategii ochrony danych firmowych. Oto kilka kluczowych elementów, na których warto się skoncentrować:
1. Edukacja pracowników
Jednym z najważniejszych elementów obrony jest edukacja pracowników w zakresie bezpieczeństwa. Muszą oni być świadomi zagrożeń, takich jak phishing, social engineering czy próby przekupstwa, i wiedzieć, jak na nie reagować.
Regularnie organizujemy szkolenia dla naszych klientów, podczas których omawiamy najnowsze trendy w metodach ataków hackerskich. Uczymy pracowników, jak rozpoznawać podejrzane wiadomości, a także jak postępować w przypadku podejrzenia naruszenia bezpieczeństwa.
2. Monitorowanie bezpieczeństwa
Kluczowe jest również stałe monitorowanie bezpieczeństwa systemów i infrastruktury firmy. Należy wdrożyć zaawansowane narzędzia do wykrywania i reagowania na incydenty, które pozwolą szybko zidentyfikować i zareagować na próby naruszenia.
Jako firma oferująca usługi projektowania stron internetowych, przykładamy dużą wagę do tego aspektu. Regularnie przeprowadzamy testy penetracyjne i audyty bezpieczeństwa naszych rozwiązań, aby upewnić się, że pozostają one chronione przed najnowszymi zagrożeniami.
3. Aktualizacje i łatki
Niezwykle ważne jest również zapewnienie, że wszystkie systemy i aplikacje używane w firmie są na bieżąco aktualizowane. Producenci oprogramowania na bieżąco wydają poprawki zabezpieczające, które muszą być niezwłocznie wdrażane.
W przypadku luk zero-day kluczowe jest szybkie reagowanie i instalowanie aktualizacji tuż po ich udostępnieniu. Warto również rozważyć wdrożenie automatycznych mechanizmów aktualizacji, aby zminimalizować ryzyko pominięcia ważnych poprawek.
4. Wielowarstwowe zabezpieczenia
Oprócz standardowych mechanizmów, takich jak uwierzytelnianie wieloskładnikowe, firmy powinny rozważyć wdrożenie dodatkowych warstw zabezpieczeń. Może to być na przykład szyfrowanie danych lub izolacja krytycznych systemów w odrębnej sieci.
W naszej firmie korzystamy również z rozwiązań biometrycznych, takich jak skanery linii papilarnych czy rozpoznawanie twarzy. Dzięki temu uniemożliwiamy nieuprawniony dostęp do kluczowych zasobów nawet w przypadku utraty danych uwierzytelniających.
5. Przygotowanie na incydenty
Nieodłącznym elementem strategii bezpieczeństwa jest również przygotowanie na wypadek skutecznego włamania. Firma powinna mieć opracowany plan reagowania na incydenty, który pozwoli szybko zidentyfikować i ograniczyć szkody.
W naszej firmie regularnie testujemy plany awaryjne i procedury reagowania. Wiemy, że w przypadku skutecznego ataku liczy się każda minuta. Dlatego stale doskonalimy nasze umiejętności w zakresie analizy incydentów i podejmowania natychmiastowych działań zaradczych.
Wnioski
Choć coraz bardziej zaawansowane metody hakerskie budzą uzasadniony niepokój, nie oznacza to, że skuteczna ochrona danych firmowych jest niemożliwa. Kluczem jest holistyczne podejście, obejmujące edukację pracowników, monitorowanie bezpieczeństwa, aktualizowanie systemów oraz wdrażanie wielowarstwowych zabezpieczeń.
Oczywiście wyzwaniem jest nadążanie za wciąż rozwijającymi się technikami ataków. Dlatego tak ważne jest, aby firmy takie jak nasza nieustannie doskonaliły swoje rozwiązania i dzieliły się wiedzą z klientami. Tylko wtedy będziemy w stanie skutecznie chronić dane, niezależnie od tego, jak kreatywni staną się hakerzy.
