Napisy, transkrypcje i audiodeskrypcja – multimedia dla każdego
Patrzysz na ten ekran i możesz zobaczyć wszystko, co się na nim dzieje – ruchy, twarze, słowa. Ale zastanów się, co by było, gdybyś nie mógł tego zobaczyć? Albo gdybyś nie mógł usłyszeć dźwięków? W takim przypadku potrzebujesz dodatkowych wskazówek, które zapewnią Ci pełny dostęp do treści multimedialnych. Oto moja historia o tym, jak rozwiązania dostępności, takie jak napisy, transkrypcje i audiodeskrypcje, mogą czynić multimedia bardziej inkluzywnymi dla wszystkich.
Dlaczego dostępność multimediów jest taka ważna?
Jako projektant stron internetowych, stale zastanawiam się, jak mogę uczynić moje projekty bardziej dostępnymi. Wiem, że osoby z różnymi niepełnosprawnościami mają często trudności z korzystaniem z treści multimedialnych, takich jak filmy, podcasty czy nagrania audio. Dlatego właśnie stworzenie rozwiązań dostępności jest kluczowe – aby zapewnić, że nikt nie będzie wykluczony.
Weźmy na przykład film. Jeśli na ekranie pojawia się tylko ścieżka dźwiękowa bez napisów, osoby niesłyszące lub słabosłyszące będą miały trudności ze zrozumieniem, co się dzieje. Podobnie osoba niewidoma lub słabowidząca nie będzie mogła w pełni odebrać treści wizualnych. To właśnie tu wkraczają napisy, transkrypcje i audiodeskrypcje – te narzędzia zapewniają dostępność, umożliwiając wszystkim korzystanie z multimediów.
Zgodnie z wytycznymi Centrum Wiedzy, Innowacji i Standardów Level Up, kluczową zasadą dostępności cyfrowej jest to, by obraz lub dźwięk nie były jedynymi sposobami przekazywania informacji. Różni odbiorcy będą potrzebować różnych rozwiązań, a specjalne funkcje, takie jak napisy czy audiodeskrypcje, będą korzystne dla wszystkich użytkowników.
Napisy rozszerzone – pełne zrozumienie filmów
Wyobraź sobie, że oglądasz film akcji w głośnym pomieszczeniu, gdzie trudno byłoby Ci usłyszeć dialogi. Albo że jesteś osobą niesłyszącą lub słabosłyszącą. W obu tych przypadkach napisy rozszerzone mogą Ci pomóc w pełnym zrozumieniu filmu.
Napisy rozszerzone to rozwiązanie, które zapewnia dostępność cyfrową filmów nie tylko dla osób głuchych i słabosłyszących, ale także dla wszystkich innych użytkowników. Oprócz samych dialogów i wypowiedzi lektora, napisy te zawierają również opisy ważnych dźwięków tła, takich jak śmiech, muzyka czy odgłosy otoczenia. Dzięki temu nawet osoby, które nie mogą usłyszeć ścieżki dźwiękowej, mogą w pełni zrozumieć, co się dzieje na ekranie.
Ważne jest, aby napisy rozszerzone były umieszczone w materiale w formie “zamkniętej”, czyli z możliwością ich włączania i wyłączania. Dzięki temu użytkownicy mogą dostosować je do swoich potrzeb. Alternatywnie, mogą być one “wtopione” w obraz, stając się stałym elementem nagrania.
Kluczowe korzyści płynące z napisów rozszerzonych:
– Umożliwiają osobom niesłyszącym lub słabosłyszącym pełne zrozumienie filmów i innych materiałów wideo
– Pomagają wszystkim użytkownikom, którzy oglądają treści w głośnym otoczeniu lub bez dostępu do dźwięku
– Zapewniają dodatkowe informacje, takie jak dźwięki tła, co ułatwia zrozumienie przebiegu wydarzeń
Audiodeskrypcja – dostęp do świata wizualnego
A co z osobami niewidomymi lub słabowidzącymi? Jak mogą one w pełni korzystać z materiałów wideo, skoro nie mogą zobaczyć tego, co dzieje się na ekranie? Tutaj z pomocą przychodzi audiodeskrypcja.
Audiodeskrypcja to dodatkowa ścieżka lektorska, która opisuje kluczowe informacje wizualne, takie jak układ scen, zachowanie postaci czy ważne szczegóły, których nie można usłyszeć w podstawowej ścieżce dźwiękowej. Dzięki temu osoby niewidome i słabowidzące mogą w pełni odebrać treść filmową.
Przygotowanie dobrej audiodeskrypcji wymaga umiejętności obrazowego opisu, przy użyciu zrozumiałych i precyzyjnych sformułowań. Musi ona być umiejętnie wkomponowana w nagranie, tak aby nie zakłócać podstawowej ścieżki dźwiękowej.
Korzyści płynące z audiodeskrypcji:
– Umożliwia osobom niewidomym i słabowidzącym pełen dostęp do materiałów wideo
– Pozwala zrozumieć kluczowe informacje wizualne, których nie można usłyszeć w podstawowej ścieżce dźwiękowej
– Wzbogaca odbiór materiałów multimedialnych dla wszystkich użytkowników
Transkrypcje – dostęp do treści audio
Co jednak, jeśli mamy do czynienia z materiałami audio, takimi jak podcasty czy nagrania wystąpień? Tutaj z pomocą przychodzi transkrypcja.
Transkrypcja to tekstowy zapis treści nagrania audio, który umożliwia zapoznanie się z jego zawartością osobom, dla których ścieżka dźwiękowa jest niedostępna – na przykład osobom niesłyszącym lub głuchoniewidomym. Transkrypcja powinna zawierać pełną treść ścieżki lektorskiej i dialogowej, a także informacje o ważnych dźwiękach tła, takich jak śmiech.
Transkrypcję należy udostępniać razem z samym materiałem audio lub w łatwo dostępnym miejscu. Dzięki temu użytkownicy mogą szybko zapoznać się z treścią nagrania i łatwiej wyszukać interesujące ich informacje.
Kluczowe korzyści płynące z transkrypcji:
– Umożliwia osobom niesłyszącym, głuchoniewidomym i innym korzystającym pełen dostęp do treści audio
– Ułatwia szybkie zapoznanie się z zawartością nagrania i wyszukiwanie informacji
– Jest szczególnie przydatna w przypadku materiałów audio bez warstwy wizualnej
Tłumaczenie na język migowy – dostępność dla osób Głuchych
Dla osób Głuchych, które posługują się polskim językiem migowym (PJM) jako swoim naturalnym językiem, napisy i transkrypcje w języku polskim mogą być niewystarczające. W tym przypadku kluczowym rozwiązaniem jest tłumaczenie na język migowy.
Tłumaczenie na język migowy polega na umieszczeniu w nagraniu tłumacza, który przekazuje treść w polskim języku migowym. Jest to niezbędne, ponieważ osoby Głuche często lepiej rozumieją treści przedstawione w ich naturalnym języku niż te zapisane w języku polskim.
Tłumacz na język migowy powinien być dobrze widoczny na ekranie, zajmując co najmniej 1/8 jego powierzchni. Przygotowanie takiego tłumaczenia wymaga biegłej znajomości PJM oraz umiejętności wkomponowania go w nagranie.
Korzyści płynące z tłumaczenia na język migowy:
– Zapewnia dostępność materiałów multimedialnych dla osób Głuchych, dla których polski język migowy jest naturalnym językiem
– Umożliwia pełne zrozumienie treści, gdyż napisy w języku polskim mogą być niewystarczające
– Jest niezbędnym rozwiązaniem, gdy inne formy dostępności, takie jak napisy, nie wystarczają
Dostępność to standard, a nie luksus
Podsumowując, napisy rozszerzone, audiodeskrypcja, transkrypcje i tłumaczenie na język migowy to kluczowe narzędzia, które czynią multimedia bardziej dostępnymi i inkluzywnymi dla wszystkich użytkowników, niezależnie od ich niepełnosprawności. To nie luksus, ale standard, który powinien być stosowany w każdym projekcie.
Jako projektant stron internetowych wiem, że zapewnienie dostępności nie zawsze jest łatwe. Wymaga dodatkowej pracy, wiedzy i umiejętności. Ale dzięki temu tworzymy bardziej otwarte i inkluzywne środowisko cyfrowe, w którym nikt nie jest wykluczony.
Dlatego tak ważne jest, aby każdy z nas, projektantów i twórców, wziął sobie tę lekcję do serca. Tylko wtedy multimedia naprawdę staną się dostępne dla wszystkich.
