Grywalizacja w UX – angażowanie użytkowników poprzez zabawę
Czy kiedykolwiek pomyślałeś, że tworzenie interfejsu użytkownika może być tak zabawne i angażujące jak gra? W dzisiejszych czasach, gdy technologia rozwija się w zawrotnym tempie, użytkownicy oczekują coraz bardziej interaktywnych i wciągających doświadczeń. I tutaj z pomocą przychodzi grywalizacja – technika, która pozwala na przeniesienie mechanik znanych z gier do codziennych interakcji z produktami cyfrowymi.
Grywalizacja, określana również jako gamifikacja lub gryfikacja, to proces wprowadzania elementów gier do środowisk niegamingowych w celu zwiększenia zaangażowania użytkowników, podniesienia motywacji oraz poprawy ogólnego doświadczenia. Zamiast nudnych, standardowych interakcji, produkty i usługi zyskują nowe, ekscytujące oblicze, które przyciąga uwagę użytkowników i zachęca ich do dalszego działania.
Wyobraź sobie schody zmienione w fortepian, z którego dźwięki rozbrzmiewają za każdym razem, gdy ktoś po nich wchodzi. Albo aplikację, która co jakiś czas wysyła powiadomienia o nowo zdobytych odznakach, nagrodach czy awansie na liście liderów. Takie niespodzianki i elementy zabawy sprawiają, że rutynowe czynności stają się o wiele ciekawsze i angażują użytkowników na głębszym poziomie.
Grywalizacja – narodziny i ewolucja
Choć sama idea grywalizacji nie jest szczególnie nowa, jej popularność znacząco wzrosła w ostatnich latach. Termin “gamifikacja” pojawił się po raz pierwszy w 2002 roku, kiedy to Nick Pelling, projektant interfejsów, zastanawiał się, jak przenieść mechaniki znane z gier do codziennych interakcji z technologią.
Jednak dopiero w 2008 roku, gdy zaczęły pojawiać się pierwsze artykuły na ten temat, grywalizacja zyskała na popularności. Jednym z pierwszych sukcesów komercyjnych był projekt firmy Bunchball, która w 2005 roku stworzyła platformę mającą na celu zwiększenie zaangażowania użytkowników na stronach internetowych poprzez dodanie warstwy gry.
Bunchball wykorzystała grywalizację w ramach kampanii marketingowej przy okazji promocji serialu “The Office” produkcji NBC. Sukces ten przyczynił się do dalszego rozwoju tej dziedziny – w 2010 roku firma Badgeville, która zajmuje się tworzeniem rozwiązań z zakresu grywalizacji, zebrała ponad 15 milionów dolarów od inwestorów w ciągu pierwszego roku działalności.
I choć w Polsce pierwsze wdrożenia grywalizacji dotyczyły głównie działań marketingowych, takich jak promocja nowego sezonu “Gry o Tron” czy reklama telefonu Samsunga, to z czasem coraz większe znaczenie zaczęły zyskiwać wdrożenia wewnętrzne, skierowane do pracowników. Doskonałym przykładem jest tutaj “Game of Threats” wdrożony w PwC, gdzie część kadry zarządzającej wcielała się w rolę hakerów, a reszta w rolę obrońców systemu IT firmy.
Grywalizacja okazuje się równie przydatna nie tylko w korporacjach, ale także w mniejszych organizacjach, takich jak startupy. Aplikacje edukacyjne, jak Duolingo, czy fitness, jak Zombies, Run!, zawdzięczają swoją ogromną popularność właśnie wykorzystaniu mechanik znanych z gier.
Grywalizacja – błędy i lekcje
Oczywiście, nie wszystkie próby wdrożenia grywalizacji kończyły się sukcesem. Jednym z przykładów niepowodzenia jest Omnicare Call Center, gdzie przedsiębiorstwo farmaceutyczne próbowało wykorzystać grywalizację w celu skrócenia czasu oczekiwania klientów na pomoc techniczną. Zamiast poprawy jakości obsługi, wdrożenie spowodowało spadek zadowolenia klientów i wzrost rotacji wśród pracowników.
Kluczowym błędem tej firmy było zbyt duże nastawienie na ilość, a nie jakość. Zamiast skoncentrować się na poprawie doświadczenia klientów, Omnicare skupiło się na prostych mechanikach, takich jak nagradzanie pracowników za szybkość obsługi. To doprowadziło do negatywnych skutków – pracownicy zaczęli czuć się niezdrowo kontrolowani, a klienci doświadczali gorszej obsługi.
Ta historia stanowi doskonałą lekcję, że grywalizacja nie powinna być wdrażana w stylu “kopiuj-wklej”, ale musi być dostosowana do konkretnych potrzeb i możliwości odbiorców. Przed implementacją warto przeprowadzić dogłębne badania i zdefiniować jasne cele, a następnie testować rozwiązania na mniejszą skalę, wprowadzając poprawki w oparciu o reakcje użytkowników.
Dajmy punkty, a na pewno się zaangażują – to strategia, która niemal zawsze zawodzi. Kluczem do sukcesu jest świadome projektowanie grywalizacji, oparte na zrozumieniu potrzeb użytkowników i odpowiednim doborze mechanik znanych z gier.
Jak zaprojektować udaną grywalizację?
Zanim przystąpisz do wdrożenia grywalizacji w swoim produkcie czy usłudze, musisz odpowiedzieć na kilka kluczowych pytań. Należą do nich m.in.:
- Jaki jest cel wprowadzenia grywalizacji?
- Jakie problemy ma rozwiązać lub jakie zachowania użytkowników chcesz zmienić?
- Jakie mechaniki znane z gier najlepiej pasują do Twoich potrzeb?
- W jaki sposób będziesz mierzył sukces wdrożenia?
Dopiero po udzieleniu sobie satysfakcjonujących odpowiedzi na te pytania, możesz przystąpić do projektowania konkretnych rozwiązań. Warto oprzeć się na podobnych, udanych wdrożeniach, ale pamiętaj, aby nie kopiować ślepo, a dostosowywać je do specyfiki Twojej firmy i grupy docelowej.
Jednym z ciekawych przykładów udanego wykorzystania grywalizacji są Sztokholmskie schody, gdzie szare stopnie zamieniono w fortepianowe klawisze. To prosty, ale niezwykle efektywny zabieg, który sprawił, że chodzenie po schodach stało się znacznie ciekawsze i bardziej angażujące.
Z kolei Zombies, Run! to aplikacja do biegania, która dodaje element emocji i zaskoczenia, strasząc użytkownika od czasu do czasu dźwiękiem nadciągających zombie. To przykład na to, jak grywalizacja może być wykorzystana do zwiększenia motywacji i zaangażowania.
Kluczowe jest, aby na samym początku wdrożenia zdefiniować jasne cele i dostosować mechaniki do grupy docelowej. Warto również rozpocząć od prostych rozwiązań, a następnie, na podstawie reakcji użytkowników, stopniowo wprowadzać kolejne ulepszenia.
Grywalizacja a doświadczenie użytkownika (UX)
Projektowanie grywalizacji jest ściśle powiązane z projektowaniem doświadczenia użytkownika (UX). Zarówno UI, jak i UX mają ogromny wpływ na to, jak użytkownicy postrzegają i angażują się z Twoim produktem.
Kluczowe jest, aby grywalizacja była spójna z ogólną strategią UX i nie stanowiła odrębnego, niezintegrowanego elementu. Świetne doświadczenie użytkownika opiera się na zrozumieniu potrzeb i oczekiwań grupy docelowej, a następnie przetłumaczeniu ich na intuicyjne i angażujące interakcje.
Projektanci UX badają zachowania użytkowników, identyfikują problemy i wypracowują rozwiązania, które mają poprawić ogólne doświadczenie. Natomiast projektanci interfejsu użytkownika (UI) skupiają się na wizualnej stronie tych rozwiązań, tworząc atrakcyjne i intuicyjne interakcje.
Grywalizacja może być świetnym narzędziem do wzbogacania doświadczenia użytkownika, pod warunkiem że jest ona projektowana z myślą o rzeczywistych potrzebach grupy docelowej, a nie tylko jako element “na topie”. Kluczowe jest, aby mechaniki gier były ściśle powiązane z ogólną strategią UX i przyczyniały się do realizacji konkretnych celów.
Przykładem udanego połączenia grywalizacji i UX może być platforma LinkedIn. Użytkownicy są nagradzani za uzupełnianie profilu różnymi odznaczeniami, co zachęca ich do aktywnego udziału i budowania silnej obecności na platformie.
Grywalizacja w przyszłości
Grywalizacja niewątpliwie będzie odgrywać coraz większą rolę w kształtowaniu doświadczenia użytkownika. Wraz z rozwojem technologii, takich jak sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe czy Internet Rzeczy, możliwości projektowania wciągających interakcji znacznie się poszerzają.
Sztuczna inteligencja umożliwia na przykład automatyzację procesów i dostosowywanie interfejsów do indywidualnych preferencji użytkowników. Z kolei Internet Rzeczy otwiera nowe możliwości integracji gier i elementów zabawy z codziennymi czynnościami.
Niezależnie od tego, jak będzie się rozwijać technologia, kluczowe dla projektantów UX będzie pozostawanie blisko użytkowników, ciągłe badanie ich potrzeb i testowanie innowacyjnych rozwiązań. Tylko w ten sposób będą mogli tworzyć produkty, które naprawdę angażują, bawią i dostarczają wyjątkowych doświadczeń.
Zachęcam Cię, abyś odwiedził naszą stronę internetową, gdzie znajdziesz więcej inspiracji i praktycznych porad dotyczących projektowania UX i grywalizacji. Czekam na Twoje pytania i komentarze!
