Ochrona informacji jako kluczowa kwestia dla firm
Bezprawne pozyskanie informacji klientów od konkurencji stanowi poważne zagrożenie dla każdej firmy. Zgodnie z przepisami, informacje handlowe, finansowe, plany strategiczne czy bazy danych klientów i kontrahentów powinny być traktowane jako tajemnica przedsiębiorstwa i odpowiednio chronione. Niestety, niektóre firmy decydują się na bezprawne wykorzystanie pozyskanych w ten sposób danych, narażając się na poważne konsekwencje prawne.
Zabezpieczenie informacji, które mają istotne znaczenie dla działalności i przyszłości firmy, stanowi jedną z fundamentalnych podstaw prowadzenia biznesu. Najczęściej chodzi tu o informacje handlowe, finansowe, plany rozwoju, bazy danych klientów oraz know-how wypracowane przez daną organizację. Te elementy powinny być chronione nie tylko przez pracowników, ale również przez kontrahentów oraz klientów, którym są one przekazywane w ramach współpracy.
Zgodnie z ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, bezprawne pozyskanie, wykorzystanie lub ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa jest zabronione. Oznacza to, że firmy nie mogą w nieuprawniony sposób zdobywać danych, np. poprzez kradzież dokumentacji czy nieupoważniony dostęp do systemów informatycznych konkurencji.
Umowy o zachowaniu poufności jako kluczowe narzędzie ochrony
Działania mające na celu ochronę informacji poufnych firmy często obejmują zawieranie umów o zachowaniu poufności (tzw. NDA – Non-Disclosure Agreement). Dobrze skonstruowana umowa tego typu powinna zawierać kilka kluczowych elementów, które będą skutecznie zabezpieczać interesy przedsiębiorcy.
Po pierwsze, umowa powinna precyzyjnie określać, jakie informacje są uznawane za poufne. Nie wystarczy ogólne wskazanie na informacje techniczne, technologiczne, finansowe czy organizacyjne przedsiębiorstwa. Konieczne jest szczegółowe wyszczególnienie, czego konkretnie dotyczy obowiązek zachowania tajemnicy – np. baz danych klientów, receptur produktów, specyfikacji technicznych itp.
Kolejnym ważnym elementem jest wskazanie dopuszczalnych sposobów wykorzystywania informacji poufnych. Umowa powinna jasno określać, że mogą one być wykorzystywane wyłącznie w związku z realizacją danej umowy współpracy, a nie do innych celów. Należy również uregulować kwestie dotyczące standardów ochrony tych informacji, np. sposób postępowania z dokumentami po zakończeniu współpracy.
Istotne jest również precyzyjne zdefiniowanie, co jest rozumiane pod pojęciami ujawnienia, wykorzystania czy pozyskania informacji poufnych. Dzięki temu w przypadku ewentualnego sporu nie będzie wątpliwości, czy doszło do naruszenia umowy. Umowa powinna też określać konsekwencje naruszenia obowiązku zachowania poufności, takie jak kary umowne czy możliwość natychmiastowego rozwiązania umowy głównej.
Zmiany w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
Istotną kwestią jest również fakt, że w 2018 roku w Polsce została implementowana dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2016/943 w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych (tajemnic przedsiębiorstwa) przed ich bezprawnym pozyskiwaniem, wykorzystywaniem i ujawnianiem. Zmiany te zostały wprowadzone do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Jedna z kluczowych modyfikacji dotyczy definicji tajemnicy przedsiębiorstwa – została ona przeniesiona z art. 11 ust. 4 do ust. 2 ustawy. Dla części już obowiązujących umów o poufności może to mieć istotne znaczenie, jeśli odwołują się one do poprzedniej lokalizacji tej definicji.
Ponadto, dyrektywa zniosła dotychczasowy, 3-letni okres obowiązywania obowiązku zachowania poufności przez pracownika po ustaniu stosunku pracy. Oznacza to, że obecnie w umowach o poufności można określić dowolnie długi okres, w którym były pracownik będzie zobowiązany do nieujawniania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa.
Konsekwencje bezprawnego pozyskiwania danych klientów
Bezprawne pozyskanie informacji klientów od konkurencji niesie ze sobą poważne konsekwencje prawne. Firma może zostać pozwana o naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa i zmuszona do zapłaty odszkodowania. Ponadto, takie działania mogą skutkować rozwiązaniem umowy o współpracy z firmą, od której dane zostały pozyskane w nielegalny sposób.
Dodatkowo, kwestie ochrony danych osobowych stanowią kolejne poważne wyzwanie. Nieuprawnione wykorzystanie baz danych klientów naraża przedsiębiorcę na kary administracyjne przewidziane w RODO. Dlatego też umowy o poufności powinny zawierać zapisy dotyczące właściwego postępowania z danymi osobowymi.
Warto podkreślić, że konsekwencje bezprawnego pozyskiwania danych klientów mogą być znacznie szersze niż tylko kwestie prawne. Utrata zaufania rynku, uszczerbek na reputacji firmy czy trudności w dalszej współpracy z partnerami to tylko niektóre z potencjalnych negatywnych skutków takiego działania.
Podsumowanie
Ochrona informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, w tym danych klientów, jest kluczowa dla każdej firmy. Nieuczciwe pozyskiwanie tych danych od konkurencji stanowi poważne zagrożenie prawne i biznesowe. Konsekwencje mogą być dotkliwe – od kosztownych procesów sądowych, przez kary administracyjne, po utratę zaufania rynku.
Dlatego tak ważne jest, aby firmy wdrażały odpowiednie środki ochrony, takie jak precyzyjne umowy o zachowaniu poufności. Należy w nich jasno określić, jakie informacje są objęte tajemnicą, kto i w jaki sposób może z nich korzystać. Umowy powinny również zawierać wyraźne zapisy dotyczące konsekwencji naruszeń.
Zmiany w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, wynikające z implementacji unijnej dyrektywy, dodatkowo wzmacniają ochronę tajemnic przedsiębiorstwa. Firmy powinny zatem zweryfikować swoje umowy i procedury, aby zapewnić pełne bezpieczeństwo kluczowych informacji, w tym danych klientów.
Tylko kompleksowe podejście do ochrony informacji poufnych pozwoli uniknąć poważnych zagrożeń prawnych i biznesowych związanych z bezprawnym pozyskiwaniem danych klientów.
