Zasady projektowania formularzy
Formularze na stronach internetowych to temat z pozoru prosty, a w rzeczywistości pełen pułapek i niespodzianek. Jako projektant stron internetowych niejednokrotnie borykałem się z tym wyzwaniem – jak stworzyć formularz, który będzie nie tylko dobrze wyglądał, ale przede wszystkim intuicyjny i łatwy w użytkowaniu? To nie lada wyzwanie, bo oczekiwania właścicieli stron oraz użytkowników są często kompletnie rozbieżne.
Z jednej strony, właściciele chcą jak najwięcej informacji od odwiedzających – dane kontaktowe, preferencje, szczegóły zamówienia, itd. Z drugiej, użytkownicy nienawidzą wypełniać formularzy i chcą to zrobić jak najszybciej, wpisując tylko absolutne minimum. Jak więc znaleźć złoty środek?
Okazuje się, że istnieje kilka sprawdzonych zasad, które pomogą stworzyć formularz, który będzie spełniał oczekiwania obu stron. Zacznijmy od podstaw.
Mniej znaczy więcej
Pierwsza i chyba najważniejsza zasada to ograniczanie liczby pól w formularzu do absolutnego minimum. Badania jednoznacznie pokazują, że im więcej pól, tym niższa konwersja – a więc mniejsza liczba wysłanych zapytań.
Jak wskazuje analiza na Grafmag.pl, optymalna liczba pól w formularzu internetowym to 3-5. Więcej niż 5 już znacząco obniża współczynnik konwersji. Podobne wnioski wyciągnęli specjaliści z HubSpot oraz Marketo.
Oczywiście, czasem nie da się tego uniknąć – na przykład przy składaniu zamówienia musimy pozyskać więcej informacji od klienta. W takim przypadku warto zastosować podział na zakładki lub “kroki”, dzięki czemu użytkownik skupia się tylko na jednej części formularza w danym momencie.
Zachowaj logikę i strukturę
Kolejna ważna zasada to przemyślana struktura i grupowanie pól. Nie wrzucaj losowo wszystkich pól jedna pod drugim, ale podziel je na logiczne sekcje lub bloki. Niech układ odzwierciedla naturalny tok myślenia użytkownika.
Pomagają w tym takie zabiegi jak:
– Grupowanie pól tematycznie powiązanych (np. dane kontaktowe, dane do wysyłki, dane do faktury)
– Umieszczanie etykiet (labeli) nad polami, a nie obok nich
– Zachowanie odpowiednich odstępów między blokami pól
Taka przemyślana struktura ułatwia orientację w formularzu i pozwala uniknąć dezorientacji użytkownika. Jak wskazuje artykuł na The Story, bazuje to na Prawie Bliskości z psychologii Gestalt – ludzie mają tendencję do grupowania obiektów bliskich siebie w całość.
Dbaj o czytelność
Oprócz samej struktury, ważnym aspektem jest czytelność formularza. Tutaj na pierwszy plan wysuwają się kwestie typograficzne:
– Używaj czcionek o wielkości minimum 16 px (a najlepiej 18 px), by były dobrze czytelne
– Stosuj kroje bezszeryfowe, takie jak Roboto, Lato czy Open Sans
– Zadbaj o odpowiedni kontrast pomiędzy tłem, etykietami i polami formularza
Nie zapominaj też o innych elementach wpływających na czytelność:
– Klarowne i jednoznaczne etykiety pól
– Zrozumiałe komunikaty walidacyjne
– Wyraźne oznaczenie pól wymaganych
Dzięki tym zabiegom użytkownik będzie mógł szybko i bez problemów zrozumieć, co i w jaki sposób ma wpisać.
Unikaj pułapek
Jednym z najczęstszych błędów popełnianych przy projektowaniu formularzy jest stosowanie “pułapek” dla użytkowników. Chodzi o takie rozwiązania, które na pierwszy rzut oka wyglądają ładnie i intuicyjnie, ale w rzeczywistości stwarzają problem.
Przykłady takich pułapek to:
– Używanie placeholderów (podpowiedzi wewnątrz pola) zamiast etykiet
– Ukrywanie ważnych informacji (np. formatów danych) w placeholderach
– Stosowanie niestandardowych formatów pól (np. maski na numer telefonu)
Te wszystkie zabiegi, choć kuszące wizualnie, faktycznie utrudniają użytkownikowi wypełnienie formularza. Lepiej iść za radami ekspertów z The Story i stosować klasyczne etykiety nad polami.
Zadbaj o spójność
Istotną kwestią jest również dopasowanie wyglądu formularza do reszty strony. Formularz nie powinien wyróżniać się jako osobna wyspa, lecz harmonijnie współgrać z pozostałymi elementami.
Zachowaj spójność w zakresie:
– Kolorystyki (wykorzystaj barwy z całej strony)
– Typografii (czcionki, rozmiary, grubości)
– Kształtów i stylizacji pól
Dzięki temu formularz będzie wyglądał i czuł się jak integralny element całej witryny, a nie coś “doklejonego” na siłę.
Testuj, testuj, testuj
Na koniec, nie zapomnij o niezbędnych testach. Choć możesz zastosować wszystkie powyższe zasady, nigdy nie wiesz, jak dany formularz sprawdzi się w praktyce. Dlatego kluczowe jest przeprowadzenie testów A/B.
Pozwolą one sprawdzić, który wariant formularza generuje lepsze wyniki – więcej wysłanych zapytań, mniej porzuceń, wyższą konwersję. Dzięki temu możesz nieustannie optymalizować i udoskonalać formularz, aż osiągniesz najlepsze możliwe rezultaty.
Pamiętaj, że projektowanie formularzy to nie jest łatwe zadanie. Wymaga dogłębnego zrozumienia potrzeb użytkowników, a także umiejętności łączenia kwestii UX, UI i optymalizacji konwersji. Ale jeśli zastosujesz powyższe zasady, masz duże szanse na stworzenie formularza, który będzie spełniał oczekiwania zarówno właścicieli, jak i odwiedzających Twoją stronę. A to przecież najważniejsze, prawda?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat projektowania stron internetowych, zapraszam Cię do odwiedzenia naszej strony głównej. Znajdziesz tam wiele ciekawych artykułów, porad i inspiracji.
